Septemberherdenkingen
in Balen en Olmen
Scholenprojecten
Elk jaar wonen de kinderen van het zesde leerjaar van verscheidene Balense scholen een informatiesessie en expositie bij in Vrijetijdscentrum De Kruierie. Tijdens die bijeenkomst in de maand september krijgen alle kinderen meer uitleg over de gebeurtenissen in Balen en Olmen tijdens de Tweede Wereldoorlog, in het bijzonder over de burgerslachtoffers die het leven lieten tijdens de bevrijdingsmaand september 1944.
Een dag na de voorstelling zijn de kinderen aanwezig op de herdenkingsplechtigheden ter nagedachtenis van de burgerslachtoffers die vielen te Schoorheide op 11 september 1944. Die plechtigheden vinden jaarlijks plaats op de tweede vrijdag van de maand september en is een initiatief van het Balense gemeentebestuur. De leden van het lokale bestuur, de lokale brandweer, de vaderlandslievende verenigingen en oud-strijders, familie van de oorlogsslachtoffers en de leerlingen van het zesde leerjaar verzamelen zich op die dag eerst rond het ‘Kruis van de Malou’ en vervolgens bij het ‘Monument voor de slachtoffers van de Malou’ op het kerkhof van Schoorheide.
Elke vijf jaar vindt een jubileumherdenking plaats met plechtigheden op het kerkhof van Balen-Wezel, op het kerkhof van Olmen en aan het monument der gesneuvelden in Balen-Centrum. Ook tijdens die herdenkingsplechtigheden worden de Balense schoolkinderen betrokken. De leerlingen leggen onder andere bloemen neer bij de monumenten en lezen de namen voor van de Balense oorlogsslachtoffers.
Elk jaar wonen de kinderen van het zesde leerjaar van verscheidene Balense scholen een informatiesessie en expositie bij in Vrijetijdscentrum De Kruierie. Tijdens die bijeenkomst in de maand september krijgen alle kinderen meer uitleg over de gebeurtenissen in Balen en Olmen tijdens de Tweede Wereldoorlog, in het bijzonder over de burgerslachtoffers die het leven lieten tijdens de bevrijdingsmaand september 1944.
Een dag na de voorstelling zijn de kinderen aanwezig op de herdenkingsplechtigheden ter nagedachtenis van de burgerslachtoffers die vielen te Schoorheide op 11 september 1944. Die plechtigheden vinden jaarlijks plaats op de tweede vrijdag van de maand september en is een initiatief van het Balense gemeentebestuur. De leden van het lokale bestuur, de lokale brandweer, de vaderlandslievende verenigingen en oud-strijders, familie van de oorlogsslachtoffers en de leerlingen van het zesde leerjaar verzamelen zich op die dag eerst rond het ‘Kruis van de Malou’ en vervolgens bij het ‘Monument voor de slachtoffers van de Malou’ op het kerkhof van Schoorheide.
Elke vijf jaar vindt een jubileumherdenking plaats met plechtigheden op het kerkhof van Balen-Wezel, op het kerkhof van Olmen en aan het monument der gesneuvelden in Balen-Centrum. Ook tijdens die herdenkingsplechtigheden worden de Balense schoolkinderen betrokken. De leerlingen leggen onder andere bloemen neer bij de monumenten en lezen de namen voor van de Balense oorlogsslachtoffers.
De monumenten
Het Kruis van de Malou
In de nabijheid van de plaats waar het Malou-drama zich afspeelde, werd een herdenkingskruis opgericht ter nagedachtenis van de slachtoffers. Met monument is ook bekend als de ‘Calvarieberg’. Onder een groot Christusbeeld werden de namen aangebracht van de tien slachtoffers die op 11 september 1944 ter plaatse werden neergeschoten.
Het monument voor de slachtoffers van de Malou
De acht dodelijke slachtoffers van 11 september werden begraven op het kerkhof van Schoorheide. Na de oprichting van een groot monument aan de achterzijde van de begraafplaats, werden de slachtoffers op 15 april 1945 herbegraven aan de gedenksteen. De plechtige inhuldiging van het monument gebeurde op 11 september 1949 onder massale belangstelling van de Balense bevolking. De belangrijkste spreker tijdens die plechtigheid was Victor Gypen, één van de twee overlevenden van het drama.
Het kerkhof van Wezel
Op het nieuwe gedeelte van het kerkhof werd op 21 juli 1947 een monumentaal kruis ingehuldigd. Het monument werd geplaatst ter nagedachtenis van negen personen uit Wezel die het leven lieten tijdens de Tweede Wereldoorlog. Op het oude gedeelte van het kerkhof staat ook een grafsteen voor de slachtoffers die vielen bij de ontploffing van de P.R.B. op 3 december 1942.
Het Kerkhof van Olmen
Op het kerkhof van Olmen ontstond na de Tweede Wereldoorlog een gedenksteen voor de Olmense oorlogsslachtoffers uit de periode 1940-1945. In 2009 werd er aan het bestaande monument een gedenkplaat toegevoegd voor de slachtoffers uit de Eerste Wereldoorlog. Ook de gedenkplaat voor enkele gevallen vliegeniers uit de Tweede Wereldoorlog werd toen vernieuwd.
Het monument der gesneuvelden Balen-Centrum
Het monument voor de Balense gesneuvelden werd op 29 augustus 1920 ingehuldigd op de Markt in Balen en was aanvankelijk een monument voor de omgekomen soldaten uit de Eerste Wereldoorlog. Door de heraanleg van de Markt in 1955 werd het monument verhuisd naar de huidige plaats aan de A. Dierckxstraat. Aan de gedenksteen werden toen eveneens de namen van de slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog toegevoegd.