De Septemberdagen van 1944 Bevrijdingsperikelen
Duitse troepen in Balen - September 1944
Op 1 september 1944 stonden de geallieerde troepen voor de Belgische grens. Na de doorbraak te Falaize (Normandië-Frankrijk) in augustus 1944 hadden de geallieerde troepen bijzonder weinig Duitse tegenstand gekend. Op 3 september 1944 werd Brussel bevrijd en de Britse Pantsers reden verder richting Antwerpen. Het Duitse opperbevel nam dadelijk maatregelen en vanaf 3 september 1944 werd een verdedigingslinie uitgebouwd aan het Albertkanaal. Het kanaal verbond de steden Antwerpen en Luik.
Op 1 september 1944 stonden de geallieerde troepen voor de Belgische grens. Na de doorbraak te Falaize (Normandië-Frankrijk) in augustus 1944 hadden de geallieerde troepen bijzonder weinig Duitse tegenstand gekend. Op 3 september 1944 werd Brussel bevrijd en de Britse Pantsers reden verder richting Antwerpen. Het Duitse opperbevel nam dadelijk maatregelen en vanaf 3 september 1944 werd een verdedigingslinie uitgebouwd aan het Albertkanaal. Het kanaal verbond de steden Antwerpen en Luik.
Infanteriegeneraal Hans Wolfgang Reinhard, bevelhebber van het Duitse 88ste Legerkorps, kreeg de taak om een defensieve lijn achter het Albertkanaal uit te bouwen om de geallieerde opmars tot stilstand te kunnen brengen. De sector tussen Beringen en Geel werd toevertrouwd aan Luitenant Generaal Kurt Chill. Generaal Chill werd belast met de praktische zaken en installeerde wachtposten op de bruggen van het kanaal om alle vluchtende Duitse troepen tegen te houden. Het terugtrekkende leger werd gereorganiseerd en herbewapend. Maar de verdedigingslijn aan het Albertkanaal was te dun bezet, waardoor eveneens nieuwe Duitse troepen, komende vanuit Nederland en het Duitse Rijk, het front aan het Albertkanaal moesten versterken.
Op 6 september 1944 konden de geallieerde troepen een bruggenhoofd slaan te Beringen en rukten zij verder op richting Hechtel. Op 8 september 1944 lukte het de geallieerden om ook een bruggenhoofd uit te bouwen te Stelen en rukten zij verder op richting Geel-centrum. Gedurende de gevechten aan het Albertkanaal was de gemeente Balen het commandocentrum van de Duitse verdediging. Generaal Chill had zijn hoofdkwartier in het huis van Rikus Janssens aan de Molsebaan te Rosselaar. Majoor Friedrich August Von der Heydte (bevelhebber 6e Fallschirmjagerregiment) had zijn hoofdkwartier op de markt te Balen bij de gezusters Schroyen.
9 september 1944 – Toenmalige legering van Duitse troepen te Balen
- 1e Kompagnie Schwere Heeres Panzerjager–Abteilung 559 te Rosselaar-Tenderlo
Pantserafdeling met 3 Jagdpanzer.
- 17/18e SS Ausbildung und Ersatz Artillerie Regiment te Balen-Malou en te Olmen- Bukenberg. Eén batterij van 4 stuks op de Malou en één batterij van 4 stuks te Olmen-Bukenberg.
- 6e Schwere Flak-Abteilung 602 op de Malou en te Olmen Lichtenbos. Zwaar luchtafweergeschut met 88 mm kaliber.
- Kampfgruppe Finzel: 1e Bataljon Fallschirmjagerregiment 2 met 1 compagnie op de grens Balen-Leopoldsburg-Malou. Sterkte: 8 officieren 81 onderofficieren en 461 manschappen. Bewapening: 46 lichte machinegeweren, 3 zware machinegeweren, 10 granaatwerpers en 11 luchtafweerkanonnen van 88 mm.
- 4e Kompagnie 925 Flakabteilung te Balen-Malou. Zwaar luchtafweergeschut met 4 stuks 88 mm kaliber.
- Kampfgruppe Von Der Heydte: Voltallige 6e Fallschirmjagerregiment te Olmen-Bukenberg. 1e Bataljon: 6 officieren, 169 onderofficieren en 557 manschappen; 2e Bataljon: 9 officieren, 160 onderofficieren en 650 manschappen; 3e Bataljon: 5 officieren, 106 onderofficieren en 440 manschappen; 4e Bataljon: 5 officieren, 109 onderofficieren en 501 manschappen. Bewapening: 249 lichte machinegeweren, 52 zware machinegeweren, 46 granaatwerpers,25 pantserafweerkanonnen, 8 luchtafweerkanonnen 88mm en 9 stuks lichtere 20mm luchtafweerkanonnen.
In de nacht van 12 op 13 september 1944 begon de evacuatie van de Duitse troepen uit de regio van Oostham, Olmen en Balen. De laatste Duitse troepen verlieten het grondgebied van Balen in de vroege namiddag van 13 september 1944.
Burgerslachtoffers - Septemberdagen 1944
De nakende Bevrijdingsdagen waren voor de gemeente Balen en de toenmalige gemeente Olmen een echte tragedie geworden.
6 september 1944
Op 6 september pleegde het gewapende verzet een aanslag. Op klaarlichte dag werd op de Markt te Balen een auto met Duitsers tot staan gebracht. Ze werden onder bedreiging van wapens meegevoerd naar de Most. Op het nippertje kon toen worden voorkomen dat een 80-tal inwoners doodgeschoten werden door een Duitse vergeldingsmaatregel voor de overval op de markt. Op diezelfde dag werd Jef (Hendrik) Segers doodgeschoten.
Segers Hendrik - °05/11/1883 Balen - +06/09/1944 Balen-Centrum.
9 september 1944
Op 9 september 1944 werden twee jonge mannen, Geerings Pieter en Schoeters Jozef, door Duitse militairen betrapt toen zij met de duiven aan het spelen waren. De twee mannen werden aangehouden en onder bedreiging van getrokken wapens afgevoerd richting Leopoldsburg. Ter hoogte van Schoorheide (nu aan de overkant van drankenhandel Geenen) werden de twee mannen gefusilleerd.
Geerings Pieter - °25/12/1924 Balen - +09/09/1944 Balen-Schoorheide.
Schoeters Jozef - °12/05/1920 Mol - +09/09/1944 Balen-Schoorheide.
10 september 1944
Op 10 september zagen inwoners van Olmen op het gehucht Heivoort een vreemde persoon tegen de haag van het Duitse hoofdkwartier zitten. De man moest onder begeleiding van enkele soldaten plaatsnemen op een motor en werd vervolgens in de Heivoortse bossen door Duitse militairen gefusilleerd. De vreemde man bleek een ontsnapte Russische krijgsgevangene te zijn, luisterend naar de naam Alexander Aizizeinov.
Aizizeinov Alexander - °USSR - +10/09/1944 Olmen-Heivoort-Germeer.
11 september 1944
Op 11 september 1944 gaf het Duitse legercommando aan de burgerbevolking van Oostham, Olmen en Balen het bevel om hun huizen te verlaten en het ganse grondgebied te evacueren. De regio zou volgens de Duitsers frontgebied worden. Drie vrachtwagens vol met heel jonge Duitse soldaten hielden halt in Schoorheide. Ze hadden de spiegeltjes van hun uniformkragen en alle kentekenen van hun jassen getrokken. Volgens sommigen onder hen waren zij bij de terugtocht uit Leopoldsburg door burgers onder vuur genomen. De Duitse soldaten doorzochten de huizen en dreven een tiental mannen bij elkaar.
Victor Gypen en Jef Verpoorten, de koster, waren de eersten die werden meegevoerd naar een braakliggend stuk land. Daar moesten de twee mannen beginnen graven. Toen de kuil ongeveer een meter diep was, werden ze neergeschoten. De koster was op slag dood. Victor Gypen liet zich te vroeg vallen. Hij was wel in zijn linker schouder gewond, maar bleef roerloos liggen.
Na lange tijd werden nog anderen meegebracht: het waren Peer Geuens, Jef Geuens, Ferdinand Goris, Bert Keyken, Michel Alen, Jan Ruymaekers, Ferdinand Ruymaekers en Frans Geukens. Zij werden neergeschoten, in de kuil gegooid, en met aarde bedekt. Toor Gypen en Nand Ruymaekers leefden nog en konden zich later uit de kuil bevrijden. Samen kropen ze naar een verder gelegen boerderij. De boer ging ’s nachts hulp halen en ‘s anderendaags werden ze op een stootkar naar het ziekenhuis (Gasthuis) van Balen gebracht. De twee mannen genazen van hun wonden en droegen het gruwelijk gebeuren nog heel wat jaren met zich mee. Nand Ruymaekers overleed te Balen op 4 mei 1978. Victor Gypen werd heel wat ouder en overleed te Balen in 1989.
Alen Michel - °17/03/1890 Lommel - +11/09/1944 Balen-Schoorheide.
Geuens Jozef - °29/09/1904 Balen - +11/09/1944 Balen-Schoorheide.
Geuens Petrus - °06/06/1907 Balen - +11/09/1944 Balen-Schoorheide.
Geukens Franciscus - °02/04/1923 Balen - +11/09/1944 Balen-Schoorheide.
Goris Andreas - °20/04/1923 Balen - +11/09/1944 Balen-Schoorheide.
Keyken Petrus - °25/11/1914 Balen - +11/09/1944 Balen-Schoorheide.
Ruymakers Joannes - °12/08/1923 Balen - +11/09/1944 Balen-Schoorheide.
Verpoorten Theofiel - °01/05/1911 Meerhout - +11/09/1944 Balen-Schoorheide.
Op 11 september kwam ook een groep vluchtelingen uit Oostham te Olmen aan. Zij werden onmiddellijk door Duitse militairen aangehouden en ondervraagd. De ganse groep werd richting Olmen-Centrum gestuurd. Onderweg werd de groep vrij gelaten op uitzondering van Petrus Luyts. Petrus moest samen met de Duitse militairen terug wandelen richting Oostham. Onderweg klonk er een schot en Petrus Luyts was dood.
Luyts Petrus - °13/04/1899 Oostham - +11/09/1944 Olmen-Heivoort.
13 september 1944
In de vroege morgen van 13 september waren enkelen Olmense inwoners terug gekeerd naar hun woningen om hun dieren te verzorgen en te voederen. Vier inwoners werden opgemerkt door een Duitse soldaat, het waren: Remi Van Olmen en Lodewijk Van Olmen, Hendrik Schuermans en Leo Schoofs.
De Duitse soldaat wenkte naar het viertal. Toen de vier mannen naderden, greep de Duitse soldaat naar zijn pistool en hield hij hen aan. Zij moesten meegaan naar het Duitse hoofdkwartier te Olmen-Heivoort. Daar werden de vier mannen met de armen in de lucht tegen een muur geplaatst. Op dat ogenblik werd er een vijfde man binnen gebracht, Casimir Caerts. Hij werd aangehouden toen hij het waagde om van achter een gordijn naar de Duitse troepen te kijken. De vijf mannen werden standrechtelijk geëxecuteerd.
Toen de groep Duitse soldaten de plaats van de moord verlieten, merkten zij onderweg Gerard Stessens op. De soldaten schoten Gerard onmiddellijk dood. Dat alles gebeurde om 7.30 uur in de ochtend. De eerste Engelse soldaten kwamen diezelfde dag Olmen binnengereden omstreeks 19.30 uur.
Caerts Casimir - °15/09/1881 Beverlo - +13/09/1944 Olmen-Heivoort.
Schoofs Leo - °13/04/1909 Beringen - +13/09/1944 Olmen-Heivoort.
Schuermans Peter - °06/01/1902 Oostham - +13/09/1944 Olmen-Heivoort.
Stessens Gerard - °23/08/1903 Kwaadmechelen - +13/09/1944 Olmen-Heivoort.
Van Olmen Lodewijk - °02/06/1888 Olmen - +13/09/1944 Olmen-Heivoort.
Van Olmen Remi - °07/11/1881 Olmen - +13/09/1944 Olmen-Heivoort.
9 september 1944 – Toenmalige legering van Duitse troepen te Balen
- 1e Kompagnie Schwere Heeres Panzerjager–Abteilung 559 te Rosselaar-Tenderlo
Pantserafdeling met 3 Jagdpanzer.
- 17/18e SS Ausbildung und Ersatz Artillerie Regiment te Balen-Malou en te Olmen- Bukenberg. Eén batterij van 4 stuks op de Malou en één batterij van 4 stuks te Olmen-Bukenberg.
- 6e Schwere Flak-Abteilung 602 op de Malou en te Olmen Lichtenbos. Zwaar luchtafweergeschut met 88 mm kaliber.
- Kampfgruppe Finzel: 1e Bataljon Fallschirmjagerregiment 2 met 1 compagnie op de grens Balen-Leopoldsburg-Malou. Sterkte: 8 officieren 81 onderofficieren en 461 manschappen. Bewapening: 46 lichte machinegeweren, 3 zware machinegeweren, 10 granaatwerpers en 11 luchtafweerkanonnen van 88 mm.
- 4e Kompagnie 925 Flakabteilung te Balen-Malou. Zwaar luchtafweergeschut met 4 stuks 88 mm kaliber.
- Kampfgruppe Von Der Heydte: Voltallige 6e Fallschirmjagerregiment te Olmen-Bukenberg. 1e Bataljon: 6 officieren, 169 onderofficieren en 557 manschappen; 2e Bataljon: 9 officieren, 160 onderofficieren en 650 manschappen; 3e Bataljon: 5 officieren, 106 onderofficieren en 440 manschappen; 4e Bataljon: 5 officieren, 109 onderofficieren en 501 manschappen. Bewapening: 249 lichte machinegeweren, 52 zware machinegeweren, 46 granaatwerpers,25 pantserafweerkanonnen, 8 luchtafweerkanonnen 88mm en 9 stuks lichtere 20mm luchtafweerkanonnen.
In de nacht van 12 op 13 september 1944 begon de evacuatie van de Duitse troepen uit de regio van Oostham, Olmen en Balen. De laatste Duitse troepen verlieten het grondgebied van Balen in de vroege namiddag van 13 september 1944.
Burgerslachtoffers - Septemberdagen 1944
De nakende Bevrijdingsdagen waren voor de gemeente Balen en de toenmalige gemeente Olmen een echte tragedie geworden.
6 september 1944
Op 6 september pleegde het gewapende verzet een aanslag. Op klaarlichte dag werd op de Markt te Balen een auto met Duitsers tot staan gebracht. Ze werden onder bedreiging van wapens meegevoerd naar de Most. Op het nippertje kon toen worden voorkomen dat een 80-tal inwoners doodgeschoten werden door een Duitse vergeldingsmaatregel voor de overval op de markt. Op diezelfde dag werd Jef (Hendrik) Segers doodgeschoten.
Segers Hendrik - °05/11/1883 Balen - +06/09/1944 Balen-Centrum.
9 september 1944
Op 9 september 1944 werden twee jonge mannen, Geerings Pieter en Schoeters Jozef, door Duitse militairen betrapt toen zij met de duiven aan het spelen waren. De twee mannen werden aangehouden en onder bedreiging van getrokken wapens afgevoerd richting Leopoldsburg. Ter hoogte van Schoorheide (nu aan de overkant van drankenhandel Geenen) werden de twee mannen gefusilleerd.
Geerings Pieter - °25/12/1924 Balen - +09/09/1944 Balen-Schoorheide.
Schoeters Jozef - °12/05/1920 Mol - +09/09/1944 Balen-Schoorheide.
10 september 1944
Op 10 september zagen inwoners van Olmen op het gehucht Heivoort een vreemde persoon tegen de haag van het Duitse hoofdkwartier zitten. De man moest onder begeleiding van enkele soldaten plaatsnemen op een motor en werd vervolgens in de Heivoortse bossen door Duitse militairen gefusilleerd. De vreemde man bleek een ontsnapte Russische krijgsgevangene te zijn, luisterend naar de naam Alexander Aizizeinov.
Aizizeinov Alexander - °USSR - +10/09/1944 Olmen-Heivoort-Germeer.
11 september 1944
Op 11 september 1944 gaf het Duitse legercommando aan de burgerbevolking van Oostham, Olmen en Balen het bevel om hun huizen te verlaten en het ganse grondgebied te evacueren. De regio zou volgens de Duitsers frontgebied worden. Drie vrachtwagens vol met heel jonge Duitse soldaten hielden halt in Schoorheide. Ze hadden de spiegeltjes van hun uniformkragen en alle kentekenen van hun jassen getrokken. Volgens sommigen onder hen waren zij bij de terugtocht uit Leopoldsburg door burgers onder vuur genomen. De Duitse soldaten doorzochten de huizen en dreven een tiental mannen bij elkaar.
Victor Gypen en Jef Verpoorten, de koster, waren de eersten die werden meegevoerd naar een braakliggend stuk land. Daar moesten de twee mannen beginnen graven. Toen de kuil ongeveer een meter diep was, werden ze neergeschoten. De koster was op slag dood. Victor Gypen liet zich te vroeg vallen. Hij was wel in zijn linker schouder gewond, maar bleef roerloos liggen.
Na lange tijd werden nog anderen meegebracht: het waren Peer Geuens, Jef Geuens, Ferdinand Goris, Bert Keyken, Michel Alen, Jan Ruymaekers, Ferdinand Ruymaekers en Frans Geukens. Zij werden neergeschoten, in de kuil gegooid, en met aarde bedekt. Toor Gypen en Nand Ruymaekers leefden nog en konden zich later uit de kuil bevrijden. Samen kropen ze naar een verder gelegen boerderij. De boer ging ’s nachts hulp halen en ‘s anderendaags werden ze op een stootkar naar het ziekenhuis (Gasthuis) van Balen gebracht. De twee mannen genazen van hun wonden en droegen het gruwelijk gebeuren nog heel wat jaren met zich mee. Nand Ruymaekers overleed te Balen op 4 mei 1978. Victor Gypen werd heel wat ouder en overleed te Balen in 1989.
Alen Michel - °17/03/1890 Lommel - +11/09/1944 Balen-Schoorheide.
Geuens Jozef - °29/09/1904 Balen - +11/09/1944 Balen-Schoorheide.
Geuens Petrus - °06/06/1907 Balen - +11/09/1944 Balen-Schoorheide.
Geukens Franciscus - °02/04/1923 Balen - +11/09/1944 Balen-Schoorheide.
Goris Andreas - °20/04/1923 Balen - +11/09/1944 Balen-Schoorheide.
Keyken Petrus - °25/11/1914 Balen - +11/09/1944 Balen-Schoorheide.
Ruymakers Joannes - °12/08/1923 Balen - +11/09/1944 Balen-Schoorheide.
Verpoorten Theofiel - °01/05/1911 Meerhout - +11/09/1944 Balen-Schoorheide.
Op 11 september kwam ook een groep vluchtelingen uit Oostham te Olmen aan. Zij werden onmiddellijk door Duitse militairen aangehouden en ondervraagd. De ganse groep werd richting Olmen-Centrum gestuurd. Onderweg werd de groep vrij gelaten op uitzondering van Petrus Luyts. Petrus moest samen met de Duitse militairen terug wandelen richting Oostham. Onderweg klonk er een schot en Petrus Luyts was dood.
Luyts Petrus - °13/04/1899 Oostham - +11/09/1944 Olmen-Heivoort.
13 september 1944
In de vroege morgen van 13 september waren enkelen Olmense inwoners terug gekeerd naar hun woningen om hun dieren te verzorgen en te voederen. Vier inwoners werden opgemerkt door een Duitse soldaat, het waren: Remi Van Olmen en Lodewijk Van Olmen, Hendrik Schuermans en Leo Schoofs.
De Duitse soldaat wenkte naar het viertal. Toen de vier mannen naderden, greep de Duitse soldaat naar zijn pistool en hield hij hen aan. Zij moesten meegaan naar het Duitse hoofdkwartier te Olmen-Heivoort. Daar werden de vier mannen met de armen in de lucht tegen een muur geplaatst. Op dat ogenblik werd er een vijfde man binnen gebracht, Casimir Caerts. Hij werd aangehouden toen hij het waagde om van achter een gordijn naar de Duitse troepen te kijken. De vijf mannen werden standrechtelijk geëxecuteerd.
Toen de groep Duitse soldaten de plaats van de moord verlieten, merkten zij onderweg Gerard Stessens op. De soldaten schoten Gerard onmiddellijk dood. Dat alles gebeurde om 7.30 uur in de ochtend. De eerste Engelse soldaten kwamen diezelfde dag Olmen binnengereden omstreeks 19.30 uur.
Caerts Casimir - °15/09/1881 Beverlo - +13/09/1944 Olmen-Heivoort.
Schoofs Leo - °13/04/1909 Beringen - +13/09/1944 Olmen-Heivoort.
Schuermans Peter - °06/01/1902 Oostham - +13/09/1944 Olmen-Heivoort.
Stessens Gerard - °23/08/1903 Kwaadmechelen - +13/09/1944 Olmen-Heivoort.
Van Olmen Lodewijk - °02/06/1888 Olmen - +13/09/1944 Olmen-Heivoort.
Van Olmen Remi - °07/11/1881 Olmen - +13/09/1944 Olmen-Heivoort.
Ze zijn er! De bevrijding van Olmen en Balen
De landing in Normandië op 6 juni 1944 opende een derde front tegen de Duitsers. Aanvankelijk weerden de Duitse troepen zich hardnekkig zodat de geallieerde opmars vertraging opliep. Het duurde nog tot augustus 1944 voor de geallieerde legers een doorbraak konden forceren. Vanaf september leek de geallieerde opmars echter niet meer te stoppen. Op 2 september werd de Belgische grens bereikt en een dag later rolden de eerste bevrijders de hoofdstad Brussel binnen. Op 4 september werd Antwerpen bevrijd, net zoals de steden Leuven, Mechelen, Lier en Kortrijk. Om de snelle opmars te kunnen stoppen, wierpen de Duitsers een verdedigingslijn op achter het Albertkanaal.
Op 6 september 1944 slaagden soldaten van de Guards Armoured Division erin over het Albertkanaal te geraken bij Beringen en een bruggenhoofd uit te bouwen. De Engelse troepen rukten aanvankelijk op in de richting van Helchteren en Hechtel, waarna het bruggenhoofd ook werd uitgebreid in de richting van Beverlo en Heppen. De Duitsers vielen het Britse bruggenhoofd, verdedigd door de Nederlandse 'Prinses Irene Brigade’, met alle middelen aan en probeerden de Engelsen terug over het Albertkanaal te dringen. Om die reden werd op 8 september 1944 een poging gedaan om een tweede en derde bruggenhoofd uit te bouwen in Geel-Stelen en Geel-Punt. Daar slaagden eenheden van de 50th Northumbrian Division er eveneens in om over het Albertkanaal te trekken en verder richting Geel-Centrum op te rukken. De gemeenten Balen en Olmen bevonden zich net in het midden tussen die twee bruggenhoofden. Aan de bevrijding van onze dorpen gingen heel wat bloedige gevechten vooraf: In en om Hechtel werd gevochten van 6 tot 12 september 1944. De gevechten om het Albertkanaal in Geel en Geel-Centrum duurden van 8 tot 12 september 1944.
Vanuit het oostelijke bruggenhoofd bij Beringen slaagde de Engelse Guards Armoured Division erin om het Kempisch Kanaal bij Lommel-Barrier te bereiken op 10 september 1944. Ook vanuit de zuidelijke bruggenhoofden van Geel-Stelen en Geel-Punt bereikte de 15th Scottish Division (die er de 50th Northumbrian Divison afloste) het Kempisch Kanaal bij Geel-Ten Aard op 13 september 1944. Toen de Duitse eenheden in het gebied tussen die twee punten dreigden omsingeld te worden, werden alle resterende troepen teruggetrokken tot achter het Kempisch Kanaal. In de nacht van 12 op 13 september 1944 ontruimden de Duitsers in allerijl de enclave, bestaande uit de gemeenten Oostham, Olmen, Balen en Mol. Door de haastige aftocht van het Duitse leger kregen vele mensen terug hoop. Die periode werd echter ook gekenmerkt door zenuwachtige Duitse militairen, die niet terugdeinsden om al wat hen in de weg stond op te ruimen. De septemberdagen staan zowel in Balen als in Olmen niet alleen in het teken van bevrijdingseuforie, maar ook van talrijke onschuldige burgerslachtoffers.
Woensdag 13 september 1944
‘De Engelsen zijn er!’: de bevrijding van Olmen was een feit. Tegen de avond van 13 september 1944 kwamen de eerste bevrijders met twee Bren Gun Carriers (verkenningsvoertuigen) Olmen binnengereden vanuit Oostham. De eerste Engelsen in Olmen behoorden tot het 1st Dorsetshire en het 2nd Devonshire Regiment van de 50th Northumbrian Division (231st Brigade). Diezelfde avond werd ook de weg naar Balen, tot in Hoolst, voor een eerste maal verkend. Op woensdag 13 september trokken eveneens de troepen van de 15th Scottish Division vanuit Zittaart en Geel naar de gemeenten Meerhout en Mol.
Donderdag 14 september 1944
Op 14 september 1944 zond het 2nd Devonshire Regiment opnieuw patrouilles uit. Ditmaal trokken de Engelse ‘Carriers’ tot in Balen-Centrum, alwaar de bevrijders feestelijk werden onthaald.
Diezelfde dag reden ook de pantservoertuigen van het 1st Belgian Armoured Car Squadron, onderdeel van de 1st Belgian Independant Brigade ofwel ‘Brigade Piron’, over Balens grondgebied. De Belgische eenheid trok vanuit Leopoldsburg door Schoor en Balen-Centrum in de richting van de Maat in Mol om een verkenningsopdracht uit te voeren. Het 3e Peloton van de ‘Brigade Piron’ kreeg op 11 september 1944 reeds de opdracht om vanuit Leopoldsburg oprukken naar Balen maar stuitte toen op hevige Duitse weerstand aan de steenweg Leopoldsburg-Balen. Bij die confrontatie werd een Belgische pantserwagen uitgeschakeld door een Duits FLAK-kanon dat stond opgesteld aan de grens Balen-Leopoldsburg. Een monument herinnert vandaag nog steeds aan dat incident.
In Mol waren op 13 september 1944 al eenheden van de 15th Scottish Division gearriveerd. Een dag later voerde die eenheid eveneens patrouilles uit in de richting van Balen.
Bevrijdingsdagen 1944
Tijdens de eerste Bevrijdingsdagen verbleven in Balen ook soldaten van de 15th Scottish Division. Onder andere het 119th Light Anti Aircraft (LAA) Regiment stelde enkele luchtafweerkanonnen (40 mm Bofor) op in de omgeving van de Berg en de Vaartstraat.
Daarnaast waren er in de regio ook talrijke soldaten van de Royal Pioneers en Royal Engineers actief bij het herstellen van alle opgeblazen bruggen over de kanalen. In de naloop van de bevrijding waren eveneens eenheden van de 53rd Welch Division in Balen actief.
De landing in Normandië op 6 juni 1944 opende een derde front tegen de Duitsers. Aanvankelijk weerden de Duitse troepen zich hardnekkig zodat de geallieerde opmars vertraging opliep. Het duurde nog tot augustus 1944 voor de geallieerde legers een doorbraak konden forceren. Vanaf september leek de geallieerde opmars echter niet meer te stoppen. Op 2 september werd de Belgische grens bereikt en een dag later rolden de eerste bevrijders de hoofdstad Brussel binnen. Op 4 september werd Antwerpen bevrijd, net zoals de steden Leuven, Mechelen, Lier en Kortrijk. Om de snelle opmars te kunnen stoppen, wierpen de Duitsers een verdedigingslijn op achter het Albertkanaal.
Op 6 september 1944 slaagden soldaten van de Guards Armoured Division erin over het Albertkanaal te geraken bij Beringen en een bruggenhoofd uit te bouwen. De Engelse troepen rukten aanvankelijk op in de richting van Helchteren en Hechtel, waarna het bruggenhoofd ook werd uitgebreid in de richting van Beverlo en Heppen. De Duitsers vielen het Britse bruggenhoofd, verdedigd door de Nederlandse 'Prinses Irene Brigade’, met alle middelen aan en probeerden de Engelsen terug over het Albertkanaal te dringen. Om die reden werd op 8 september 1944 een poging gedaan om een tweede en derde bruggenhoofd uit te bouwen in Geel-Stelen en Geel-Punt. Daar slaagden eenheden van de 50th Northumbrian Division er eveneens in om over het Albertkanaal te trekken en verder richting Geel-Centrum op te rukken. De gemeenten Balen en Olmen bevonden zich net in het midden tussen die twee bruggenhoofden. Aan de bevrijding van onze dorpen gingen heel wat bloedige gevechten vooraf: In en om Hechtel werd gevochten van 6 tot 12 september 1944. De gevechten om het Albertkanaal in Geel en Geel-Centrum duurden van 8 tot 12 september 1944.
Vanuit het oostelijke bruggenhoofd bij Beringen slaagde de Engelse Guards Armoured Division erin om het Kempisch Kanaal bij Lommel-Barrier te bereiken op 10 september 1944. Ook vanuit de zuidelijke bruggenhoofden van Geel-Stelen en Geel-Punt bereikte de 15th Scottish Division (die er de 50th Northumbrian Divison afloste) het Kempisch Kanaal bij Geel-Ten Aard op 13 september 1944. Toen de Duitse eenheden in het gebied tussen die twee punten dreigden omsingeld te worden, werden alle resterende troepen teruggetrokken tot achter het Kempisch Kanaal. In de nacht van 12 op 13 september 1944 ontruimden de Duitsers in allerijl de enclave, bestaande uit de gemeenten Oostham, Olmen, Balen en Mol. Door de haastige aftocht van het Duitse leger kregen vele mensen terug hoop. Die periode werd echter ook gekenmerkt door zenuwachtige Duitse militairen, die niet terugdeinsden om al wat hen in de weg stond op te ruimen. De septemberdagen staan zowel in Balen als in Olmen niet alleen in het teken van bevrijdingseuforie, maar ook van talrijke onschuldige burgerslachtoffers.
Woensdag 13 september 1944
‘De Engelsen zijn er!’: de bevrijding van Olmen was een feit. Tegen de avond van 13 september 1944 kwamen de eerste bevrijders met twee Bren Gun Carriers (verkenningsvoertuigen) Olmen binnengereden vanuit Oostham. De eerste Engelsen in Olmen behoorden tot het 1st Dorsetshire en het 2nd Devonshire Regiment van de 50th Northumbrian Division (231st Brigade). Diezelfde avond werd ook de weg naar Balen, tot in Hoolst, voor een eerste maal verkend. Op woensdag 13 september trokken eveneens de troepen van de 15th Scottish Division vanuit Zittaart en Geel naar de gemeenten Meerhout en Mol.
Donderdag 14 september 1944
Op 14 september 1944 zond het 2nd Devonshire Regiment opnieuw patrouilles uit. Ditmaal trokken de Engelse ‘Carriers’ tot in Balen-Centrum, alwaar de bevrijders feestelijk werden onthaald.
Diezelfde dag reden ook de pantservoertuigen van het 1st Belgian Armoured Car Squadron, onderdeel van de 1st Belgian Independant Brigade ofwel ‘Brigade Piron’, over Balens grondgebied. De Belgische eenheid trok vanuit Leopoldsburg door Schoor en Balen-Centrum in de richting van de Maat in Mol om een verkenningsopdracht uit te voeren. Het 3e Peloton van de ‘Brigade Piron’ kreeg op 11 september 1944 reeds de opdracht om vanuit Leopoldsburg oprukken naar Balen maar stuitte toen op hevige Duitse weerstand aan de steenweg Leopoldsburg-Balen. Bij die confrontatie werd een Belgische pantserwagen uitgeschakeld door een Duits FLAK-kanon dat stond opgesteld aan de grens Balen-Leopoldsburg. Een monument herinnert vandaag nog steeds aan dat incident.
In Mol waren op 13 september 1944 al eenheden van de 15th Scottish Division gearriveerd. Een dag later voerde die eenheid eveneens patrouilles uit in de richting van Balen.
Bevrijdingsdagen 1944
Tijdens de eerste Bevrijdingsdagen verbleven in Balen ook soldaten van de 15th Scottish Division. Onder andere het 119th Light Anti Aircraft (LAA) Regiment stelde enkele luchtafweerkanonnen (40 mm Bofor) op in de omgeving van de Berg en de Vaartstraat.
Daarnaast waren er in de regio ook talrijke soldaten van de Royal Pioneers en Royal Engineers actief bij het herstellen van alle opgeblazen bruggen over de kanalen. In de naloop van de bevrijding waren eveneens eenheden van de 53rd Welch Division in Balen actief.
