September 2018
Het Object van de Maand September is een convoluut met enkele documenten en oorlogsrelicten van Balens weerstander en oorlogsvrijwilliger Peter Alfons Verherstraeten.
Peter Alfons ‘Fons’ Verherstraeten werd geboren in Lommel op 24 mei 1917 en was een zoon van Joseph Servaas Verherstraeten en Helena Hendriks. Hij huwde in Balen met Maria Cornelia De Bruyn op 11 december 1937. Tijdens de Tweede Wereldoorlog woonden zij in de Congostraat in Balen-Wezel. Na de oorlog vestigde het gezin zich eerst in Balen-Rosselaar, vervolgens in Balen-Hulsen en uiteindelijk opnieuw in Balen-Rosselaar. Samen kregen zij zeven kinderen, waarvan een zoontje op 2-jarige leeftijd overleed.
Peter Alfons Verherstraeten was heel zijn leven arbeider op de Zinkfabriek van Balen-Wezel. Daar was hij zinkbewerker eerste klas en had hij de functie van ploegbaas. Tijdens de oorlog was Peter Alfons actief bij de lokale weerstand in Balen-Wezel en na de bevrijding meldde hij zich als oorlogsvrijwilliger bij de geallieerde strijdkrachten.
Peter Alfons Verherstraeten was heel zijn leven arbeider op de Zinkfabriek van Balen-Wezel. Daar was hij zinkbewerker eerste klas en had hij de functie van ploegbaas. Tijdens de oorlog was Peter Alfons actief bij de lokale weerstand in Balen-Wezel en na de bevrijding meldde hij zich als oorlogsvrijwilliger bij de geallieerde strijdkrachten.
Bij de ‘Witte Brigade’
Peter Alfons Verherstraeten werd erkend als weerstander bij de Belgische Nationale Beweging van 1 augustus 1941 tot en met 18 november 1944. In feite werd hij eerst ingelijfd bij de lokale afdeling van de Nationale Koningsgezinde Beweging (N.K.B.) door de lokale Wezelse Chef Jos Van Leemput en ging hij in september 1943, samen met de hele Wezelse afdeling, over naar de Belgisch Nationale Beweging (B.N.B. - M.N.B.). Balen-Wezel viel onder de Sector Turnhout en vormde een eigen Ondersector A.M. B2 Balen-Wezel. Die ondersector B2 werd geleid door Brigade-overste Jan Keunen. Peter Alfons Verherstraeten kreeg binnen de B.N.B. een armband met nummer 2.139 en zijn lidkaart droeg nummer 31.982.
Peter Alfons Verherstraeten werd erkend als weerstander bij de Belgische Nationale Beweging van 1 augustus 1941 tot en met 18 november 1944. In feite werd hij eerst ingelijfd bij de lokale afdeling van de Nationale Koningsgezinde Beweging (N.K.B.) door de lokale Wezelse Chef Jos Van Leemput en ging hij in september 1943, samen met de hele Wezelse afdeling, over naar de Belgisch Nationale Beweging (B.N.B. - M.N.B.). Balen-Wezel viel onder de Sector Turnhout en vormde een eigen Ondersector A.M. B2 Balen-Wezel. Die ondersector B2 werd geleid door Brigade-overste Jan Keunen. Peter Alfons Verherstraeten kreeg binnen de B.N.B. een armband met nummer 2.139 en zijn lidkaart droeg nummer 31.982.
In de staat van dienst bij de weerstand is een vermelding terug te vinden van sabotagedaden in de zinkfabriek en elders. Daarnaast vervulde hij gewapende wachtdienst aan de Wezelse fabrieken tijdens en na de bevrijding. Van 7 tot 15 september 1944 liep hij gewapende wacht bij de fabrieksgebouwen van de Vieille Montagne en van 16 september tot 18 november 1944 liep hij wacht op de terreinen van de P.R.B., beter bekend als ‘de Poederfabriek van Balen-Wezel’.
Vrijwilliger voor den oorlog
Na de bevrijding meldde Peter Alfons Verherstraeten zich als oorlogsvrijwilliger en werd hij ingelijfd bij het 2de Bataljon Ontmijners. Hij kreeg nummer Dem 2/111 van het stamboek en werd onder Belgisch bevel aangewezen voor de opruiming en de vernietiging van ontploffingstuigen op het nationaal grondgebied van 5 maart 1945 tot 24 juli 1946. Op 1 juli 1945 werd hij bevorderd tot korporaal en op 1 oktober 1945 tot sergeant.
In Balen meldden ongeveer 60 jonge mannen zich als oorlogsvrijwilliger voor dienst binnen de geallieerde strijdkrachten. Peter Alfons Verherstraeten was een van hen. Ook Henri Bel uit Balen kwam in dezelfde eenheid terecht.
De Belgische Ontmijnersbataljons
Na de bevrijding werd duidelijk dat er binnen het hele Belgische grondgebied heel wat springtuigen waren achtergelaten door de verschillende oorlogvoerende partijen. De ontmanteling van duizenden landmijnen vormde dan ook een noodzakelijk werk tijdens de heropbouw na de oorlog. Om die reden werd op 15 september 1944 een Ontmijningsdienst (Bomb Disposal Service) in het leven geroepen. Binnen elke Belgische provincie kwam een lokale eenheid tot stand, met uitzondering van de Belgische Kust waar twee extra secties tot stand kwamen om de talrijke restanten van de Duitse mijnenvelden en uitgebreide kustverdediging op te ruimen.
Al snel bleken de diensten en middelen van de provinciale secties ontoereikend voor het werk dat diende te gebeuren. De Minister van Defensie richtte daarom begin 1945 twee Ontmijningsbataljons op. Het 1ste Ontmijningsbataljon kreeg als doel de Ardeense bossen veilig te maken en had als standplaats Alsemberg. Het 2de Ontmijningsbataljon kreeg als taak de Belgische kust onder handen te nemen en werd geleid door Majoor Samijn. Het 2de Bataljon werd aangevoerd vanuit Brugge.
Vrijwilliger voor den oorlog
Na de bevrijding meldde Peter Alfons Verherstraeten zich als oorlogsvrijwilliger en werd hij ingelijfd bij het 2de Bataljon Ontmijners. Hij kreeg nummer Dem 2/111 van het stamboek en werd onder Belgisch bevel aangewezen voor de opruiming en de vernietiging van ontploffingstuigen op het nationaal grondgebied van 5 maart 1945 tot 24 juli 1946. Op 1 juli 1945 werd hij bevorderd tot korporaal en op 1 oktober 1945 tot sergeant.
In Balen meldden ongeveer 60 jonge mannen zich als oorlogsvrijwilliger voor dienst binnen de geallieerde strijdkrachten. Peter Alfons Verherstraeten was een van hen. Ook Henri Bel uit Balen kwam in dezelfde eenheid terecht.
De Belgische Ontmijnersbataljons
Na de bevrijding werd duidelijk dat er binnen het hele Belgische grondgebied heel wat springtuigen waren achtergelaten door de verschillende oorlogvoerende partijen. De ontmanteling van duizenden landmijnen vormde dan ook een noodzakelijk werk tijdens de heropbouw na de oorlog. Om die reden werd op 15 september 1944 een Ontmijningsdienst (Bomb Disposal Service) in het leven geroepen. Binnen elke Belgische provincie kwam een lokale eenheid tot stand, met uitzondering van de Belgische Kust waar twee extra secties tot stand kwamen om de talrijke restanten van de Duitse mijnenvelden en uitgebreide kustverdediging op te ruimen.
Al snel bleken de diensten en middelen van de provinciale secties ontoereikend voor het werk dat diende te gebeuren. De Minister van Defensie richtte daarom begin 1945 twee Ontmijningsbataljons op. Het 1ste Ontmijningsbataljon kreeg als doel de Ardeense bossen veilig te maken en had als standplaats Alsemberg. Het 2de Ontmijningsbataljon kreeg als taak de Belgische kust onder handen te nemen en werd geleid door Majoor Samijn. Het 2de Bataljon werd aangevoerd vanuit Brugge.
Na een korte opleiding startten de twee Bataljons hun werkzaamheden. Samen met de eerder opgerichte secties waren maar liefst 2.300 Belgische ontmijners actief om alle achtergelaten springtuigen op te ruimen.
In de maand augustus 1945 werden de Belgische ontmijners eveneens versterkt met twee Bataljons, die volledig werden bemand door Duitse krijgsgevangenen. Die krijgsgevangenen werden onder rechtstreeks bevel van de Ontmijningsdienst geplaatst en hielpen de Ontmijningsbataljons bij hun uitvoerende taken.
Het 1ste Bataljon beëindigde reeds alle werkzaamheden in de Ardennen in september 1945 en het Bataljon werd vervolgens ontbonden in december 1945. De restanten van de eenheid werden veelal overgeheveld naar het 2de Ontmijningsbataljon. Door de officiële ontbinding van het 1ste Bataljon ontstond het zogenaamde ‘Ontmijningsbataljon’, dat verder actief bleef aan de Belgische kust.
Het Ontmijningsbataljon, de opvolger van het 2de Ontmijningsbataljon, werd uiteindelijk zelf ontbonden op 15 juni 1946.
In de maand augustus 1945 werden de Belgische ontmijners eveneens versterkt met twee Bataljons, die volledig werden bemand door Duitse krijgsgevangenen. Die krijgsgevangenen werden onder rechtstreeks bevel van de Ontmijningsdienst geplaatst en hielpen de Ontmijningsbataljons bij hun uitvoerende taken.
Het 1ste Bataljon beëindigde reeds alle werkzaamheden in de Ardennen in september 1945 en het Bataljon werd vervolgens ontbonden in december 1945. De restanten van de eenheid werden veelal overgeheveld naar het 2de Ontmijningsbataljon. Door de officiële ontbinding van het 1ste Bataljon ontstond het zogenaamde ‘Ontmijningsbataljon’, dat verder actief bleef aan de Belgische kust.
Het Ontmijningsbataljon, de opvolger van het 2de Ontmijningsbataljon, werd uiteindelijk zelf ontbonden op 15 juni 1946.
Een Balenaar bij de ontmijners
Peter Alfons Verherstraeten werd ingelijfd bij het 2de Ontmijningsbataljon. Na een korte opleiding van een maand werd hij samen met zijn eenheid naar de Belgische kust gestuurd. Hij was onder andere actief in de gemeenten Wenduine, Blankenberge, Koksijde, Vlissingen (NL.), …
Peter Alfons Verherstraeten werd ingelijfd bij het 2de Ontmijningsbataljon. Na een korte opleiding van een maand werd hij samen met zijn eenheid naar de Belgische kust gestuurd. Hij was onder andere actief in de gemeenten Wenduine, Blankenberge, Koksijde, Vlissingen (NL.), …
Door de komst van de Duitse krijgsgevangenen in augustus 1945 kregen de Belgische ontmijners meer een toezichthoudende functie. Peter Alfons Verherstraeten liet onder andere een gepersonaliseerd wapenschild van de Ontmijners graveren door één van de Krijgsgevangenen.
Het militaire personeelsdossier van Peter Alfons Verherstraeten geeft aan dat hij de volgende standwijzigingen onderging tijdens zijn militaire loopbaan:
- 5 maart 1945: In werkelijke dienst bij het 2de Ontmijningsbataljon
- 1 juli 1945: Aangesteld met den graad van Korporaal
- 1 oktober 1945: Aangesteld met den graad van Sergeant
- 1 januari 1946: Overgeplaatst naar de 5de Compagnie van het (hervormde) Ontmijningsbataljon
- 10 maart 1946: Overgeplaatst naar de Park Compagnie
- 19 april 1946: Overgegaan naar de Park Compagnie en het Veldatelier der Genie
- 24 juli 1946: Terugkeer naar Balen-Neet en bestuurlijk overgegaan naar Legerdepot N°6
- 21 mei 1950: Bestuurlijk overgegaan naar Legerdepot N°3
- 31 december 1951: Afgedankt voor militaire dienst
Bij de Nationale Strijders Bond
Op 3 juli 1945 trad hij reeds toe tot de Wezelse Afdeling van de Nationale Strijders Bond (N.S.B.). Hij was onder andere ondervoorzitter van de N.S.B. - Afdeling Balen-Wezel (1978) en afgevaardigd bestuurslid voor de Gewestelijke Groepering Mol (1948). Daarnaast verzorgde hij ook enkele jaargangen van ‘Oudstrijderke’, het informatieblad van de Gewestelijke Groepering Mol.
Als oudgediende van het Ontmijningsbataljon ontving hij een nationale Oud-Strijderskaart met nummer 102.795. Peter Alfons Verherstraeten bleef een actief lid van de Wezelse Oud-strijdersvereniging tot aan zijn overlijden op 19 december 1985.
Op 3 juli 1945 trad hij reeds toe tot de Wezelse Afdeling van de Nationale Strijders Bond (N.S.B.). Hij was onder andere ondervoorzitter van de N.S.B. - Afdeling Balen-Wezel (1978) en afgevaardigd bestuurslid voor de Gewestelijke Groepering Mol (1948). Daarnaast verzorgde hij ook enkele jaargangen van ‘Oudstrijderke’, het informatieblad van de Gewestelijke Groepering Mol.
Als oudgediende van het Ontmijningsbataljon ontving hij een nationale Oud-Strijderskaart met nummer 102.795. Peter Alfons Verherstraeten bleef een actief lid van de Wezelse Oud-strijdersvereniging tot aan zijn overlijden op 19 december 1985.
Decoraties en eretekens
Peter Alfons Verherstraeten ontving de volgende eretekens:
Dankwoord
Met expliciete dank aan de kinderen van Peter Alfons Verherstraeten voor de schenking van de getoonde persoonlijke documenten en objecten van hun vader.
Peter Alfons Verherstraeten ontving de volgende eretekens:
- Medaille van de Weerstand 1940-1945
- Medaille van de Oorlogsvrijwilliger 1940-1945 met bronzen staafje
- Medaille van de Militair, Strijder van de Oorlog 1940-1945
- Medaille van Ridder in de Orde van Leopold II
- Herinneringsmedaille van de oorlog 1940-1945 met twee gekruiste sabels
- Medaille van Oorlogsvrijwilliger-Strijder
- Erekruis N.S.B.
- Rozet van het Erekruis van de N.S.B. van België
- Gulden Ereteken van de N.S.B.
Dankwoord
Met expliciete dank aan de kinderen van Peter Alfons Verherstraeten voor de schenking van de getoonde persoonlijke documenten en objecten van hun vader.
Alle hulp is welkom!
Op de foto's van Peter Alfons Verherstraeten staan heel wat 'onbekende' ontmijners, waaronder wellicht ook enkele streekgenoten. Indien u kan helpen bij het identificeren van deze personen, mag u steeds een seintje geven via onze contactpagina.
Bronnen
Archief- en Documentatiemappen Balen Bevrijd.
Convoluut en persoonlijk archief Peter Alfons Verherstraeten, (Collectie Bram Dierckx).
EVERE, Archieven Defensie, Militaire Personeelsdossiers, Peter Alfons Verherstraeten.
EVERE, Archieven Defensie, Dossiers Erkende Weerstanders, Peter Alfons Verherstraeten.
Onze ontmijners, Verbroedering der Ontmijners van België vzw.
De Belgische strijdkrachten, (www. be4046.eu).
Op de foto's van Peter Alfons Verherstraeten staan heel wat 'onbekende' ontmijners, waaronder wellicht ook enkele streekgenoten. Indien u kan helpen bij het identificeren van deze personen, mag u steeds een seintje geven via onze contactpagina.
Bronnen
Archief- en Documentatiemappen Balen Bevrijd.
Convoluut en persoonlijk archief Peter Alfons Verherstraeten, (Collectie Bram Dierckx).
EVERE, Archieven Defensie, Militaire Personeelsdossiers, Peter Alfons Verherstraeten.
EVERE, Archieven Defensie, Dossiers Erkende Weerstanders, Peter Alfons Verherstraeten.
Onze ontmijners, Verbroedering der Ontmijners van België vzw.
De Belgische strijdkrachten, (www. be4046.eu).