Maart 2015
Voor de maand Maart 2015 worden enkele lokale 'oorlogssouvenirs' in het licht gezet. Het betreft een zakmes en twee rantsoenblikken, waarin 'Chocolate' en 'Boiled Sweets' zaten. De objecten werden allen in 1944 te Balen achtergelaten door de Engelse bevrijdingstroepen.
Iedere Engelse soldaat werd uitgerust met een 'Jack knife' of zakmes. Het was een handig instrument dat voor allerlei zaken kon gebruikt worden. Het zakmes bestaat uit 4 onderdelen: een mes, een can opener, een spike of piek en een schroevendraaier (op de kop van het mes). Het getoonde exemplaar werd gemaakt in 1944 door de firma Needham. Het bedrijf had een vestiging in Hill Street te Sheffield (UK). De meeste soldaten droegen een zakmes, door middel van een koord of lanyard, rond hun middel. Op die manier hadden zij steeds een hulpmiddel bij de hand. Vooral de can opener en spike waren onmisbaar bij het openen van rantsoenblikken.
Het blikje 'Boiled sweets' bevatte 5 ounces (ongeveer 140 gram) harde snoepjes, vergelijkbaar met hedendaagse lolly's. In het doosje zaten rode, groene, oranje, gele en witte snoepjes met een fruitsmaak. De verpakking dateert uit februari 1943 en werd gemaakt bij de firma D. Ltd. Het blik 'Chocolate & boiled sweets' werd gemaakt door de firma J.L. & Company Ltd. en dateert van december 1943.
Chocolade en 'boiled sweets' waren te vinden in de ransel van elke Britse soldaat en vormden een essentieel bijkomend rantsoen. Omdat die twee supplementen veel suiker, cafeïne en vitaminen bevatten, waren ze erg geschikt om het energiepeil van de soldaten hoog te houden. De 'boiled sweets' waren daarnaast ook geschikt als middel tegen de dorst. Zeker wanneer er geen andere rantsoenen beschikbaar waren, maakten de kleine blikjes vaak een groot verschil. De handzame verpakkingen konden tevens snel worden verdeeld onder de manschappen en makkelijk weggestoken in de bepakking.
Iedere Engelse soldaat werd uitgerust met een 'Jack knife' of zakmes. Het was een handig instrument dat voor allerlei zaken kon gebruikt worden. Het zakmes bestaat uit 4 onderdelen: een mes, een can opener, een spike of piek en een schroevendraaier (op de kop van het mes). Het getoonde exemplaar werd gemaakt in 1944 door de firma Needham. Het bedrijf had een vestiging in Hill Street te Sheffield (UK). De meeste soldaten droegen een zakmes, door middel van een koord of lanyard, rond hun middel. Op die manier hadden zij steeds een hulpmiddel bij de hand. Vooral de can opener en spike waren onmisbaar bij het openen van rantsoenblikken.
Het blikje 'Boiled sweets' bevatte 5 ounces (ongeveer 140 gram) harde snoepjes, vergelijkbaar met hedendaagse lolly's. In het doosje zaten rode, groene, oranje, gele en witte snoepjes met een fruitsmaak. De verpakking dateert uit februari 1943 en werd gemaakt bij de firma D. Ltd. Het blik 'Chocolate & boiled sweets' werd gemaakt door de firma J.L. & Company Ltd. en dateert van december 1943.
Chocolade en 'boiled sweets' waren te vinden in de ransel van elke Britse soldaat en vormden een essentieel bijkomend rantsoen. Omdat die twee supplementen veel suiker, cafeïne en vitaminen bevatten, waren ze erg geschikt om het energiepeil van de soldaten hoog te houden. De 'boiled sweets' waren daarnaast ook geschikt als middel tegen de dorst. Zeker wanneer er geen andere rantsoenen beschikbaar waren, maakten de kleine blikjes vaak een groot verschil. De handzame verpakkingen konden tevens snel worden verdeeld onder de manschappen en makkelijk weggestoken in de bepakking.
De voedselbedeling voor Britse soldaten was hoofdzakelijk gebaseerd op twee pijlers: het 'Field Service Ration' of veldrantsoen en de 'Composite Rations' of samengestelde rantsoenen. In normale omstandigheden werden de maaltijden voor soldaten bereid in mobiele veldkeukens door leden van het Army Catering Corps. De soldaten kregen een warme maaltijd in de nabijheid van de keuken of werden voorzien van eten met thermossen.
Indien er geen veldkeukens beschikbaar waren, werden de troepen voorzien van rantsoenboxen of 'Compo' rantsoenen. De 'composite rations' ofwel 'samengestelde rantsoenen' waren simpelweg grote kisten, met daarin het nodige materiaal om 14 personen gedurende één dag te voeden. De kisten bevatten verscheidene blikken met maaltijden, maar ook snoepgoed zoals 'boiled sweets' en chocolade zaten verpakt in de boxen.
De bovengenoemde levensmiddelen maakten tot slot ook deel uit van zogenaamde '24-uren rantsoenen'. Bij gevechtsoperaties kregen de soldaten in eerste instantie kleinere individuele pakketten, met daarin de nodige overlevingsmiddelen voor één dag. Vervolgens werd er overgeschakeld naar 'Composite rations', tot de troepen uiteindelijk weer konden genieten van een maaltijd uit de veldkeukens.
Elk '24-hour ration' bestond uit de volgende componenten:
- 10 koekjes
- 2 pakjes havermout
- 2 pakken thee
- 1 pakje gedroogd vlees
- 2 chocoladerepen met rozijnen
- 1 vitaminerijke chocoladereep
- 'Boiled sweets' of harde snoepjes
- 2 pakjes kauwgum
- 2 blikken vleesbouillon
- 1 zakje zout
- 4 klontjes suiker
- 4 vellen toiletpapier
- 1 gebruiksaanwijzing
Tijdens de Bevrijdingsdagen groeide het snoepgoed, samen met de 'cigarettes', uit tot het handelsmerk bij uitstek van de Engelse troepen. Vele kinderen, maar ook volwassen burgers, bedelden bij de geallieerde soldaten om chocolade en 'sweets' te bemachtigen.
Indien er geen veldkeukens beschikbaar waren, werden de troepen voorzien van rantsoenboxen of 'Compo' rantsoenen. De 'composite rations' ofwel 'samengestelde rantsoenen' waren simpelweg grote kisten, met daarin het nodige materiaal om 14 personen gedurende één dag te voeden. De kisten bevatten verscheidene blikken met maaltijden, maar ook snoepgoed zoals 'boiled sweets' en chocolade zaten verpakt in de boxen.
De bovengenoemde levensmiddelen maakten tot slot ook deel uit van zogenaamde '24-uren rantsoenen'. Bij gevechtsoperaties kregen de soldaten in eerste instantie kleinere individuele pakketten, met daarin de nodige overlevingsmiddelen voor één dag. Vervolgens werd er overgeschakeld naar 'Composite rations', tot de troepen uiteindelijk weer konden genieten van een maaltijd uit de veldkeukens.
Elk '24-hour ration' bestond uit de volgende componenten:
- 10 koekjes
- 2 pakjes havermout
- 2 pakken thee
- 1 pakje gedroogd vlees
- 2 chocoladerepen met rozijnen
- 1 vitaminerijke chocoladereep
- 'Boiled sweets' of harde snoepjes
- 2 pakjes kauwgum
- 2 blikken vleesbouillon
- 1 zakje zout
- 4 klontjes suiker
- 4 vellen toiletpapier
- 1 gebruiksaanwijzing
Tijdens de Bevrijdingsdagen groeide het snoepgoed, samen met de 'cigarettes', uit tot het handelsmerk bij uitstek van de Engelse troepen. Vele kinderen, maar ook volwassen burgers, bedelden bij de geallieerde soldaten om chocolade en 'sweets' te bemachtigen.
Met dank aan Erfgoed Balen vzw.
Blikje 'Boiled Sweets' - schenking E.B.
Blikje 'Chocolate and boiled sweets' en zakmes - schenking F.D.
Bibliografie
BOUCHERY, J., Le Tommy de la Libération, Parijs, 1998, 122-126.
BRADLEY, M. en CHAPPELL, M., The British Army 1939-45, 2002.
CLAYTON, A., Battlefield rations, The food given to the British soldier for marching and fighting, 1900-2011, 2011.
DOYLE, P. en EVANS, P., The British soldier in Europe, 1939-1945, Wiltshire, 2009, 183.
Imperial War Museum, Fotocollectie, 2014 (www.iwm.org.uk).
Blikje 'Boiled Sweets' - schenking E.B.
Blikje 'Chocolate and boiled sweets' en zakmes - schenking F.D.
Bibliografie
BOUCHERY, J., Le Tommy de la Libération, Parijs, 1998, 122-126.
BRADLEY, M. en CHAPPELL, M., The British Army 1939-45, 2002.
CLAYTON, A., Battlefield rations, The food given to the British soldier for marching and fighting, 1900-2011, 2011.
DOYLE, P. en EVANS, P., The British soldier in Europe, 1939-1945, Wiltshire, 2009, 183.
Imperial War Museum, Fotocollectie, 2014 (www.iwm.org.uk).