De opkomst van het
Nationaal-Socialisme in Duitsland
Na het verlies in de Eerste Wereldoorlog heerste er in Duitsland een enorme verslagenheid. Niet alleen op materieel, maar ook op menselijk vlak had Duitsland enorme verliezen geleden. Met het verdrag van Versailles in 1919, de formele beëindiging van de Eerste Wereldoorlog, werd de teneur van somberheid nogmaals versterkt. Duitsland werd onder andere verplicht om de gedupeerde landen te vergoeden van oorlogsschade met zogenaamde 'herstelbetalingen'. Het land moest eveneens een groot deel van het grondgebied en kolonies, rijk aan enorme voorraden grondstoffen en voedingswaren, afstaan. Het voormalige ‘Duitse Rijk’, en met als gevolg ook zijn burgers, had in de volgende jaren enorm te lijden onder de streng opgestelde regels van het 'Verdrag'. Die samenhang van omstandigheden zette de poorten weid open voor nationalistische denkkaders en extreme ideologieën.
Net zoals in Italië werden in Duitsland organisaties opgericht met een extreemrechtse of fascistische achtergronden. Met Adolf Hitler als boegbeeld werd in 1920 de Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei of NSDAP opgericht. Een jaar later werd door A. Hitler ook de SA (Sturmabteilung) in het leven geroepen, met Ernst Röhm als informele aanvoerder. Het doel van de SA was aanvankelijk niet meer dan het beschermen van de bijeenkomsten van de NSDAP. Al snel liep het echter uit de hand en werd de SA als een ware politieke knokploeg ingezet tegen alles wat niet strookte met de ideologie van de NSDAP. De eerste stap naar meer militair getinte acties was zo gezet.
In de nacht van 8 op 9 november 1923 probeerden enkele vooraanstaande nazi’s, waaronder A. Hitler, en leden van de SA de macht te grijpen in München. De zogenaamde Bierkellerputsch was een poging om de Duitse Weimarrepubliek omver te werpen, maar draaide uit op een mislukking. De verantwoordelijken van die actie werden allen voor de rechtbank van München gedaagd voor hoogverraad. Adolf Hitler werd veroordeeld tot 5 jaar opsluiting, maar zat uiteindelijk slechts 13 maanden vast. In gevangenschap, te Landsberg am Lech, schreef hij met behulp van zijn secretaris Rudolf Hess het bekende werk Mein Kampf.
Net zoals in Italië werden in Duitsland organisaties opgericht met een extreemrechtse of fascistische achtergronden. Met Adolf Hitler als boegbeeld werd in 1920 de Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei of NSDAP opgericht. Een jaar later werd door A. Hitler ook de SA (Sturmabteilung) in het leven geroepen, met Ernst Röhm als informele aanvoerder. Het doel van de SA was aanvankelijk niet meer dan het beschermen van de bijeenkomsten van de NSDAP. Al snel liep het echter uit de hand en werd de SA als een ware politieke knokploeg ingezet tegen alles wat niet strookte met de ideologie van de NSDAP. De eerste stap naar meer militair getinte acties was zo gezet.
In de nacht van 8 op 9 november 1923 probeerden enkele vooraanstaande nazi’s, waaronder A. Hitler, en leden van de SA de macht te grijpen in München. De zogenaamde Bierkellerputsch was een poging om de Duitse Weimarrepubliek omver te werpen, maar draaide uit op een mislukking. De verantwoordelijken van die actie werden allen voor de rechtbank van München gedaagd voor hoogverraad. Adolf Hitler werd veroordeeld tot 5 jaar opsluiting, maar zat uiteindelijk slechts 13 maanden vast. In gevangenschap, te Landsberg am Lech, schreef hij met behulp van zijn secretaris Rudolf Hess het bekende werk Mein Kampf.
In 1925 kwam het tot een persoonlijk conflict tussen Hitler en Röhm. Die laatste wilde immers dat de SA een paramilitaire, politiek onafhankelijke organisatie werd. Adolf Hitler was het daar niet mee eens en kwam van zijn kant met een tegenoplossing: de oprichting van een eigen partijpolitie: de zogenaamde Schutzstaffel ofwel SS. In 1926 beloofde de manschappen van de SS eeuwige trouw aan Hitler en werd de afdeling zijn persoonlijke lijfwacht. De SA verviel ondertussen in een enorm chaotische organisatie, onderverdeeld in kleinere zelfstandige groepen. Daardoor vormden zij geen bedreiging meer voor Hitlers machtspositie en kon hij ongestoord verdergaan met de organisatie van de NSDAP. Na jaren van tegenstrijdigheden haalde de SS uiteindelijk de bovenhand en werd die afdeling als 'elite' van de NSDAP naar voren geschoven.
Tot 1929 was de NSDAP een kleine politieke partij die niet veel invloed had in het Duitse politieke landschap. De beurscrash in 1929 en economische recessie brachten daar echter verandering in. Vanaf toen wist de NSDAP een enorm gevolg bij elkaar te krijgen door middel van paramilitaire acties en een goed georganiseerde propagandastrijd. Bij de verkiezingen van het jaar 1930 werd de NSDAP zelfs de tweede grootste partij van het land.
In januari 1933 werd Adolf Hitler door Von Hindenburg aangesteld als Rijkskanselier en kreeg hij op die manier vrij spel om alle macht naar zicht toe te trekken. Hij organiseerde nieuwe verkiezingen, waarbij de NSDAP een grote overwinning behaalde. De 'Partij' kon zo de absolute machthebber worden in het eerder verbrokkelde ‘Duitse Rijk’. Op 30 juni 1934 overleed Von Hindenburg, waardoor Hitler de functie van Rijkskanselier met die van Rijkspresident kon combineren. In de volgende jaren evolueerde Duitsland gestaag naar een dictatuur. De expansiedrang van Hitler en de nazi’s leidde uiteindelijk tot het uitbouwen van een eigen krijgsmacht, ook al werd dat eerder verboden door het Verdrag van Versailles. Op het einde van de jaren 1930 werd het alsmaar duidelijker: het uitbreken van een volgend wereldconflict was onvermijdelijk geworden.
Tot 1929 was de NSDAP een kleine politieke partij die niet veel invloed had in het Duitse politieke landschap. De beurscrash in 1929 en economische recessie brachten daar echter verandering in. Vanaf toen wist de NSDAP een enorm gevolg bij elkaar te krijgen door middel van paramilitaire acties en een goed georganiseerde propagandastrijd. Bij de verkiezingen van het jaar 1930 werd de NSDAP zelfs de tweede grootste partij van het land.
In januari 1933 werd Adolf Hitler door Von Hindenburg aangesteld als Rijkskanselier en kreeg hij op die manier vrij spel om alle macht naar zicht toe te trekken. Hij organiseerde nieuwe verkiezingen, waarbij de NSDAP een grote overwinning behaalde. De 'Partij' kon zo de absolute machthebber worden in het eerder verbrokkelde ‘Duitse Rijk’. Op 30 juni 1934 overleed Von Hindenburg, waardoor Hitler de functie van Rijkskanselier met die van Rijkspresident kon combineren. In de volgende jaren evolueerde Duitsland gestaag naar een dictatuur. De expansiedrang van Hitler en de nazi’s leidde uiteindelijk tot het uitbouwen van een eigen krijgsmacht, ook al werd dat eerder verboden door het Verdrag van Versailles. Op het einde van de jaren 1930 werd het alsmaar duidelijker: het uitbreken van een volgend wereldconflict was onvermijdelijk geworden.