Augustus 2017
In deze maand Augustus staan twee Amerikaanse (inerte) kogelhulzen in de schijnwerper. De stukken zijn afkomstig van een 'Vliegend Fort' (Flying Fortress) dat op 17 augustus 1943 ten val kwam in Balen-Schoor. De koperen hulzen werd vlak na het voorval teruggevonden nabij de Steenweg op Leopoldsburg en mee naar huis genomen door een (toenmalig) Balens jongetje, dat net zoals vele andere inwoners de rampplaats ging bezoeken.
Missie Schweinfurt - 17 augustus 1943
Op 17 augustus 1943 voerde de Amerikaanse Luchtmacht een dubbele missie uit gericht op de Vliegtuigfabrieken bij Regensburg en de Metaalindustrie (kogellagers fabrieken) in Schweinfurt. Maar liefst 376 B-17 bommenwerpers stegen die dag op vanuit Engeland om de twee Duitse steden aan te vallen. De 91st Bomb Group van de Amerikaanse Luchtmacht (USAAF) leidde de raid op Schweinfurt, die werd uitgevoerd met 230 toestellen. Onmiddellijk nadat de bommenwerpers boven het continent kwamen aanvliegen, werden zij het doelwit van talrijke Duitse jachtvliegtuigen. Uiteindelijk gingen 60 vliegtuigen verloren tijdens de missies van 17 augustus 1943. Het eerste toestel dat fataal werd geraakt, was B-17F (Nummer 225) met serienummer 42-5225 en bijnaam 'V-Packette'.
Het verhaal van Vliegend Fort 42-5225 - 'V-Packette'
Het toestel met lettercode OR-S kreeg de bijnaam ‘V-Packette’ en behoorde toe aan het 323rd Squadron van de 91st Bomb Group USAAF. De bommenwerper werd bestuurd door Pilot 2nd/Lt. Don S. Von der Heyde.
De volledige crew bestond uit de volgende personen:
2nd/Lt. Don S. VON DER HEYDE - Pilot - SN 0-793468;
2nd/Lt. Donald PRIMEAU - Co-Pilot - SN 0-799857;
S/Sgt. Dick L. SPARMAN - Waist Gunner - SN 39610180;
2nd/Lt. Edgar J. YELLE - Navigator - SN 0-678811;
S/Sgt. Mack D. WALTON - Tail Gunner - SN 14078078;
Sgt. Homer J. MITTS - Ball-Turret Gunner - SN 34364935;
S/Sgt. Peter COMAC - Top-Turret Gunner - SN 13028702;
T/Sgt. John R. KLOPOLSKY - Wireless Operator - SN 39240963;
S/Sgt. Bill F. WANNEMACHER - Waist Gunner - SN 32427503;
2nd/Lt. Walter Junior S. BROWN - Bombardier - SN 0-734644.
Op 17 augustus 1943 voerde de Amerikaanse Luchtmacht een dubbele missie uit gericht op de Vliegtuigfabrieken bij Regensburg en de Metaalindustrie (kogellagers fabrieken) in Schweinfurt. Maar liefst 376 B-17 bommenwerpers stegen die dag op vanuit Engeland om de twee Duitse steden aan te vallen. De 91st Bomb Group van de Amerikaanse Luchtmacht (USAAF) leidde de raid op Schweinfurt, die werd uitgevoerd met 230 toestellen. Onmiddellijk nadat de bommenwerpers boven het continent kwamen aanvliegen, werden zij het doelwit van talrijke Duitse jachtvliegtuigen. Uiteindelijk gingen 60 vliegtuigen verloren tijdens de missies van 17 augustus 1943. Het eerste toestel dat fataal werd geraakt, was B-17F (Nummer 225) met serienummer 42-5225 en bijnaam 'V-Packette'.
Het verhaal van Vliegend Fort 42-5225 - 'V-Packette'
Het toestel met lettercode OR-S kreeg de bijnaam ‘V-Packette’ en behoorde toe aan het 323rd Squadron van de 91st Bomb Group USAAF. De bommenwerper werd bestuurd door Pilot 2nd/Lt. Don S. Von der Heyde.
De volledige crew bestond uit de volgende personen:
2nd/Lt. Don S. VON DER HEYDE - Pilot - SN 0-793468;
2nd/Lt. Donald PRIMEAU - Co-Pilot - SN 0-799857;
S/Sgt. Dick L. SPARMAN - Waist Gunner - SN 39610180;
2nd/Lt. Edgar J. YELLE - Navigator - SN 0-678811;
S/Sgt. Mack D. WALTON - Tail Gunner - SN 14078078;
Sgt. Homer J. MITTS - Ball-Turret Gunner - SN 34364935;
S/Sgt. Peter COMAC - Top-Turret Gunner - SN 13028702;
T/Sgt. John R. KLOPOLSKY - Wireless Operator - SN 39240963;
S/Sgt. Bill F. WANNEMACHER - Waist Gunner - SN 32427503;
2nd/Lt. Walter Junior S. BROWN - Bombardier - SN 0-734644.
Navigator Edgar Yelle was die ochtend pas gearriveerd op de basis van het squadron. Door een gebrek aan navigators werd hij onmiddelijk ingezet en toegevoegd aan de crew van Don Von der Heyde.
Toestel 42-5225 maakte deel uit van de missie naar Schweinfurt en bevond zich aan de buitenkant van de formatie. Op die kwetsbare positie werd het vliegtuig meermaals aangevallen door Duitse jachtvliegtuigen van het 4./Jagdgeschwader 26. Wellicht werd de bommenwerper finaal neergehaald door Ofw. Friedrich Lindelaub en Staffelkapitän Artur Beese.
Het vliegtuig werd tijdens luchtgevecht zodanig toegetakeld waardoor het toestel volledig onbestuurbaar werd en vervolgens aan het tollen ging. De bemanningsleden hadden, op twee personen na, geen schijn van kans om het toestel te verlaten. De crash van het gevaarte in de velden van Balen-Schoor vond plaats omstreeks 13.58u en ging vooraf door een explosie. De restanten van het toestel kwamen hoofdzakelijk terecht op de Steenweg naar Leopoldsburg. Er kwamen echter ook heel wat onderdelen in de omliggende velden terecht.
Het exploderen van de bommenwerper werd eveneens waargenomen door Inlichtingendienst 'Luc en Marc' (uit Leopoldsburg) en gerapporteerd aan Londen: “L’appareil (bombardier) explosé à Balen-Nethe “Flying Forteress”; des aviateurs ont été amenés à la Feldgendarmerie de Bourg-Lépold. Des personnes en ont vus quartre.” (Uit: Archief Luc en Marc, Feuille 123, VN.AR./223 Ba/223 B10.)
Toestel 42-5225 maakte deel uit van de missie naar Schweinfurt en bevond zich aan de buitenkant van de formatie. Op die kwetsbare positie werd het vliegtuig meermaals aangevallen door Duitse jachtvliegtuigen van het 4./Jagdgeschwader 26. Wellicht werd de bommenwerper finaal neergehaald door Ofw. Friedrich Lindelaub en Staffelkapitän Artur Beese.
Het vliegtuig werd tijdens luchtgevecht zodanig toegetakeld waardoor het toestel volledig onbestuurbaar werd en vervolgens aan het tollen ging. De bemanningsleden hadden, op twee personen na, geen schijn van kans om het toestel te verlaten. De crash van het gevaarte in de velden van Balen-Schoor vond plaats omstreeks 13.58u en ging vooraf door een explosie. De restanten van het toestel kwamen hoofdzakelijk terecht op de Steenweg naar Leopoldsburg. Er kwamen echter ook heel wat onderdelen in de omliggende velden terecht.
Het exploderen van de bommenwerper werd eveneens waargenomen door Inlichtingendienst 'Luc en Marc' (uit Leopoldsburg) en gerapporteerd aan Londen: “L’appareil (bombardier) explosé à Balen-Nethe “Flying Forteress”; des aviateurs ont été amenés à la Feldgendarmerie de Bourg-Lépold. Des personnes en ont vus quartre.” (Uit: Archief Luc en Marc, Feuille 123, VN.AR./223 Ba/223 B10.)
Het lot van de bemanningsleden
Twee bemanningsleden konden tijdig het toestel verlaten, Edgar J. Yelle en Walter J.S. Brown. De eerste wist via een ontsnappingsnetwerk uit handen van de Duitse bezetter te blijven en keerde eveneens terug naar Engeland. De tweede overlevende werd al snel gearresteerd door de Duitsers en opgesloten in Krijgsgevangenenkamp Stammlager Luft III nabij Sagan.
De acht andere bemanningsleden hadden geen enkele kans meer om uit het vliegtuig te geraken en kwamen om bij de crash. Aanvankelijk werden zij allen op 20 augustus 1943 door de Duitse bezetter in Fort III (Borsbeek) begraven, vlakbij het vliegveld van Deurne-Antwerpen. De manschappen werden allen begraven in Blok E/10 van de tijdelijke begraafplaats bij Fort III.
We will remember them…
Vijf bemanningsleden werden later overgebracht naar de Amerikaanse militaire begraafplaats in Neupré, ook wel Ardennes American Cemetery genaamd:
Don Von der Heyde - Plot B, Row 39, Grave 33;
Homer Mitts - Plot D, Row 6, Grave 32;
Peter Comac - Plot D, Row 6, Grave 33;
John Klopolsky - Plot D, Row 6, Grave 26;
Bill Wannemacher - Plot D, Row 6, Grave 29.
Drie bemanningsleden werden na de oorlog gerepatrieerd naar de Verenigde Staten:
Dick Sparman - ligt momenteel begraven in Montana;
Don Primeau – rust in Massachutes;
Mack Walton – ligt begraven op Nashville National Cemetery.
Twee bemanningsleden konden tijdig het toestel verlaten, Edgar J. Yelle en Walter J.S. Brown. De eerste wist via een ontsnappingsnetwerk uit handen van de Duitse bezetter te blijven en keerde eveneens terug naar Engeland. De tweede overlevende werd al snel gearresteerd door de Duitsers en opgesloten in Krijgsgevangenenkamp Stammlager Luft III nabij Sagan.
De acht andere bemanningsleden hadden geen enkele kans meer om uit het vliegtuig te geraken en kwamen om bij de crash. Aanvankelijk werden zij allen op 20 augustus 1943 door de Duitse bezetter in Fort III (Borsbeek) begraven, vlakbij het vliegveld van Deurne-Antwerpen. De manschappen werden allen begraven in Blok E/10 van de tijdelijke begraafplaats bij Fort III.
We will remember them…
Vijf bemanningsleden werden later overgebracht naar de Amerikaanse militaire begraafplaats in Neupré, ook wel Ardennes American Cemetery genaamd:
Don Von der Heyde - Plot B, Row 39, Grave 33;
Homer Mitts - Plot D, Row 6, Grave 32;
Peter Comac - Plot D, Row 6, Grave 33;
John Klopolsky - Plot D, Row 6, Grave 26;
Bill Wannemacher - Plot D, Row 6, Grave 29.
Drie bemanningsleden werden na de oorlog gerepatrieerd naar de Verenigde Staten:
Dick Sparman - ligt momenteel begraven in Montana;
Don Primeau – rust in Massachutes;
Mack Walton – ligt begraven op Nashville National Cemetery.
Maar ook een Balens oorlogsslachtoffer…
Naast de materiële schade aan heel wat omliggende velden rondom de crashplaats, viel echter ook een burgerslachtoffer te betreuren. Ten gevolge van de crash werd Louis Eyckmans, inwoner van Balen-Hulsen, zwaargewond. Hij werd getroffen door een verdwaalde kogel, afkomstig uit het luchtgevecht tussen de Amerikaanse bommenwerper en de Duitse jagers.
Mijnwerker Louis Eyckmans was 43 jaar en gehuwd met Maria Virginia Jansen. Het gezin Eyckmans-Jansen woonde in Grees (Balen-Hulsen). Louis werd geboren in Balen op 25 oktober 1899 en overleed ten gevolge van de opgelopen verwondingen in het gasthuis van Mol op 21 augustus 1943.
Naast de materiële schade aan heel wat omliggende velden rondom de crashplaats, viel echter ook een burgerslachtoffer te betreuren. Ten gevolge van de crash werd Louis Eyckmans, inwoner van Balen-Hulsen, zwaargewond. Hij werd getroffen door een verdwaalde kogel, afkomstig uit het luchtgevecht tussen de Amerikaanse bommenwerper en de Duitse jagers.
Mijnwerker Louis Eyckmans was 43 jaar en gehuwd met Maria Virginia Jansen. Het gezin Eyckmans-Jansen woonde in Grees (Balen-Hulsen). Louis werd geboren in Balen op 25 oktober 1899 en overleed ten gevolge van de opgelopen verwondingen in het gasthuis van Mol op 21 augustus 1943.
Dankwoord
Met dank aan Mr. F. Valkenborghs voor de schenking.
Bronnen
91st Bomb Group, 2017 (www. 91stbombgroup.com).
Archief Balen Bevrijd, Documentatie over B-17 42-5225.
Brussel, Cegesoma, Archief Inlichtingendienst Luc en Marc, 1943.
‘Burgerlijke Stand Mol’, Het Kempisch Weekblad, (28 augustus 1943), 2.
DE DECKER, C. en ROBA, J.L., De val van de vliegende forten, 17 augustus 1943 – 6 oktober 1943, Erpe, 2004, 31 en 84.
DE MULDER, B., Boeing B-17 Flying Fortress registry, 2014.
Fields of Honor, 2017 (www.fieldsofhonor-database.com).
Kempense Kranten, 2017 (www.kempensekranten.be).
LOUCHE, M., Luc and Marc calling London, Brussel, 1991.
Luchtvaartgeschiedenis, 2017 (www. luchtvaartgeschiedenis.be/content/b-17-bij-balen).
MILLER, D.L., Masters of the Air, De Amerikaanse bommenwerperspiloten die tijdens de Tweede Wereldoorlog tegen Nazi-Duitsland vochten, Uithoorn, 2014.
VERONICO, N.A., Bloody skies, U.S. Eight Air Force battle damage in World War II, Mechaniesburg, 2014.
WASHINGTON, National Archives, Missing Air Crew Reports, 1942-1947, Missing Air Crew Report 280.
Met dank aan Mr. F. Valkenborghs voor de schenking.
Bronnen
91st Bomb Group, 2017 (www. 91stbombgroup.com).
Archief Balen Bevrijd, Documentatie over B-17 42-5225.
Brussel, Cegesoma, Archief Inlichtingendienst Luc en Marc, 1943.
‘Burgerlijke Stand Mol’, Het Kempisch Weekblad, (28 augustus 1943), 2.
DE DECKER, C. en ROBA, J.L., De val van de vliegende forten, 17 augustus 1943 – 6 oktober 1943, Erpe, 2004, 31 en 84.
DE MULDER, B., Boeing B-17 Flying Fortress registry, 2014.
Fields of Honor, 2017 (www.fieldsofhonor-database.com).
Kempense Kranten, 2017 (www.kempensekranten.be).
LOUCHE, M., Luc and Marc calling London, Brussel, 1991.
Luchtvaartgeschiedenis, 2017 (www. luchtvaartgeschiedenis.be/content/b-17-bij-balen).
MILLER, D.L., Masters of the Air, De Amerikaanse bommenwerperspiloten die tijdens de Tweede Wereldoorlog tegen Nazi-Duitsland vochten, Uithoorn, 2014.
VERONICO, N.A., Bloody skies, U.S. Eight Air Force battle damage in World War II, Mechaniesburg, 2014.
WASHINGTON, National Archives, Missing Air Crew Reports, 1942-1947, Missing Air Crew Report 280.