April 2021
Iets met mode....
Zoals algemeen wel bekend is, had het Duitse leger toch een streepje voor op modieus vlak.
Reeds in de manier waarop de kledij werd ontworpen merken we dat niet enkel functionaliteit een belangrijke rol speelde, maar ook het voorkomen van de soldaat.
Op deze manier wist de Duitse oorlogsmachine slim in te spelen op de trots van de soldaten en was dit een middel om interesse te wekken in het 'leger'. Het merendeel van de Duitse manschappen was dan ook enorm fier op zijn uniform en droeg hier uiterst goed zorg voor.
Reeds in de manier waarop de kledij werd ontworpen merken we dat niet enkel functionaliteit een belangrijke rol speelde, maar ook het voorkomen van de soldaat.
Op deze manier wist de Duitse oorlogsmachine slim in te spelen op de trots van de soldaten en was dit een middel om interesse te wekken in het 'leger'. Het merendeel van de Duitse manschappen was dan ook enorm fier op zijn uniform en droeg hier uiterst goed zorg voor.
Op de foto zien we 2 mannen met het model 1936 feldbluse, typerend met valse vouw op de zakken en donkergroene kraag.
Aan het begin van de Tweede Wereldoorlog anno 1939-1940 kregen manschappen van het Heer (landleger) standaard een Duitse feldbluse van het model '36 toegewezen. Typerend voor dit model waren de donkere kraag en zakken met valse vouw.
Dit type was reeds gebaseerd op eerder geïntroduceerde modellen, waarin steeds ongeveer dezelfde karakteristieken terugkeerden. Zoals de meeste zaken gedurende de oorlogsjaren evolueerden, zou ook de feldbluse hier niet aan ontsnappen. Gedurende de komende jaren zou de fiere feldbluse nog enkele ingrijpende esthetische veranderingen ondergaan.
Natuurlijk waren niet alle soldaten hiermee opgezet, want ondertussen waren de bekende kraag en zakken een waar modefenomeen geworden in Duitsland. Helaas werden deze omwille van schaarste aan grondstoffen en productievereenvoudiging uiteindelijk achterwege gelaten.
Dit type was reeds gebaseerd op eerder geïntroduceerde modellen, waarin steeds ongeveer dezelfde karakteristieken terugkeerden. Zoals de meeste zaken gedurende de oorlogsjaren evolueerden, zou ook de feldbluse hier niet aan ontsnappen. Gedurende de komende jaren zou de fiere feldbluse nog enkele ingrijpende esthetische veranderingen ondergaan.
Natuurlijk waren niet alle soldaten hiermee opgezet, want ondertussen waren de bekende kraag en zakken een waar modefenomeen geworden in Duitsland. Helaas werden deze omwille van schaarste aan grondstoffen en productievereenvoudiging uiteindelijk achterwege gelaten.
Op de foto boven zien we een pagina uit een Soldbuch, op dit fragment kunnen we zien welke zaken de soldaat werd toegewezen bij indiensttreding. Hierop zien we onder andere de 'Bluse' terugkomen. Deze zaken werden kosteloos ter beschikking gesteld van de soldaat. Toch waren veel soldaten niet tevreden met het uniformjasje dat ze in ontvangst namen en lieten dit op eigen rekening aanpassen door kleermakers of familie.
Boven zien we twee model 1942 feldblusen. Standaard was de felbegeerde donkergroene kraag intussen verdwenen. Op het eerder uitgebrachte model 1940 was deze intussen ook reeds verdwenen, al had dit model nog wel de valse vouwen op de zakken. Op het model 1942 zouden zoals je hier ziet ook de valse vouwen op de zakken verdwijnen, voorlopig behield dit model wel de gebogen flappen van de zakken.
Toch zien we een donkerdere kraag op één van de bovenstaande fledblusen, hoewel beide hetzelfde model zijn. Van bovenstaande feldblusen is één een standaard uitgave met lichtere, veldgroene kraag. Op deze manier zou de soldaat de bluse ook hebben bekomen (minus de kragenlitzen- zilveren randje om kraag-, welke werden aangebracht na promotie tot Unteroffizier).
De andere vest met donkergrijze kraag is thans hetzelfde model. De soldaat heeft hier bewust gekozen om de veldgrijze kraag te laten vervangen naar een meer modieuzer donkergroen model. Zoals reeds gezegd zou de groene kraag een gewild status- en modesymbool blijven gedurende de Tweede Wereldoorlog. Het is dan ook geen uitzondering blusen tegen te komen waarbij de veldgrijze kragen werden vervangen door een donkergroen exemplaar.
Toch zien we een donkerdere kraag op één van de bovenstaande fledblusen, hoewel beide hetzelfde model zijn. Van bovenstaande feldblusen is één een standaard uitgave met lichtere, veldgroene kraag. Op deze manier zou de soldaat de bluse ook hebben bekomen (minus de kragenlitzen- zilveren randje om kraag-, welke werden aangebracht na promotie tot Unteroffizier).
De andere vest met donkergrijze kraag is thans hetzelfde model. De soldaat heeft hier bewust gekozen om de veldgrijze kraag te laten vervangen naar een meer modieuzer donkergroen model. Zoals reeds gezegd zou de groene kraag een gewild status- en modesymbool blijven gedurende de Tweede Wereldoorlog. Het is dan ook geen uitzondering blusen tegen te komen waarbij de veldgrijze kragen werden vervangen door een donkergroen exemplaar.
Rond 1943 zou de feldbluse nogmaals worden aangepast, ditmaal werden ook de gestileerde flappen van de zakken achterwege gelaten. Als resultaat: compleet rechthoekige zakken..... de statige feldbluse van weleer was niet meer...
Functionaliteit en productiviteit hadden definitief de bovenhand gekregen in het gevecht met esthetiek.
Hoewel veel jonge rekruten tevreden waren met de door hen verkregen bluse, grepen vooral oud-gedienden en hogere rangen terug naar de roots van de uniformjasjes.
Boven zien we 2 modellen 1943. Hoewel beide er nu compleet anders uitzien, werden ze oorspronkelijk vrijwel identiek uitgereikt.
Het rechtse jasje is vrijwel onaangeroerd gebleven in model: veldgroene kraag, geen valse vouwen meer en rechthoekige sluitingen voor de zakken. Het is wel duidelijk dat de soldaat die het andere jasje in ontvangst nam helemaal niet tevreden was met zijn jas. Het jasje werd ingekort, een donkergroene kraag werd aangebracht alsook de valse vouwen op de zakken. Enkel de rechte sluitingen van de zakken verraden nog dat dit van oorsprong ook een model 1943 jas was.
Functionaliteit en productiviteit hadden definitief de bovenhand gekregen in het gevecht met esthetiek.
Hoewel veel jonge rekruten tevreden waren met de door hen verkregen bluse, grepen vooral oud-gedienden en hogere rangen terug naar de roots van de uniformjasjes.
Boven zien we 2 modellen 1943. Hoewel beide er nu compleet anders uitzien, werden ze oorspronkelijk vrijwel identiek uitgereikt.
Het rechtse jasje is vrijwel onaangeroerd gebleven in model: veldgroene kraag, geen valse vouwen meer en rechthoekige sluitingen voor de zakken. Het is wel duidelijk dat de soldaat die het andere jasje in ontvangst nam helemaal niet tevreden was met zijn jas. Het jasje werd ingekort, een donkergroene kraag werd aangebracht alsook de valse vouwen op de zakken. Enkel de rechte sluitingen van de zakken verraden nog dat dit van oorsprong ook een model 1943 jas was.
De Duitse soldaat schuwde geen enkel excuus om te stoefen met zijn uniform. Het diende evengoed bij uitjes met vrienden als trouw-jas.
We kunnen kortweg concluderen dat de Duitse soldaat over het algemeen zeer fier was op zijn uniform. Zelfs op het thuisfront zou je de doorsnee Duitse soldaat vaak in vol uniform treffen.
Bronnen
BALEN, Collectie foto’s en fotoalbums Werkgroep Balen Bevrijd, 1940-1944.
BALEN, Collectie foto’s en fotoalbums Werkgroep Balen Bevrijd, 1940-1944.