2024 - Object N° 3
In de vroege ochtend van 30 juli 1942 - exact 82 jaar geleden - werden de inwoners van Balen en Olmen opgeschrikt door een hevig luchtgevecht tussen een Duitse nachtjager en een Britse bommenwerper. De vliegtuigen kwamen, omstreeks 03.15u, aangevlogen uit het oosten. De bommenwerper, een Vickers Wellington MK IV van het 142ste Squadron met code Z1316 QT-H, werd uiteindelijk fataal getroffen door het geschut van de Duitse nachtjager. Dat laatste toestel werd bemand door Oberleutnant Wilhelm (Eckart-Wilhelm) von Bonin en zijn radiotelegrafist Feldwebel Friedrich Johrden en behoorde tot Gruppe II van Nachtjagdgeschwader 1 (II./NJG 1), met thuisbasis Brustum - Sint-Truiden.
De Britse bommenwerper stortte 2 minuten later (03.17u) neer in Olmen-Heivoort en plofte frontaal met de neus tegen de grond. Het gecrashte toestel vatte onmiddellijk vuur. De bemanning kon zich niet meer redden uit het vliegtuig en alle inzittenden kwamen bij de crash om het leven.... Hun lichamen werden, samen met de restanten van het vliegtuig, geborgen door de Duitsers. De bemanningsleden werden ter plaatse, op het toenmalige kerkhof van Olmen begraven.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog stortte een tiental vliegtuigen neer op het grondgebied van de gemeente Balen en deelgemeente Olmen. Tot op heden werden een zevental van deze toestellen met zekerheid geïdentificeerd. 1 toestel van de Duitse Luftwaffe, 1 bommenwerper van de United States Army Air Force (USAAF) en 5 toestellen van de Royal Air Force (RAF). Bij de verschillende crashes lieten 25 vliegeniers van verschillende nationaliteiten het leven: 2 Duitsers, 8 Amerikanen, 7 Canadezen en 8 Britten...
Vorig jaar werden, met dank aanThe Plane Hunters Research & Recovery Team Belgium vzw, een groot aantal brokstukken van deze crash in handgift overgedragen aan Team Balen Bevrijd. De stukken werden tijdens de jaren 1980-1990 opgegraven op de crashsite van de Wellington te Olmen en bleven sindsdien opgeborgen. Als blijvende herinnering aan deze dramatische gebeurtenis, zetten we deze stukken - samen met het noodlottige verhaal van het toestel en haar bemanning - om die reden nog eens in de kijker. (In april 2016 verscheen reeds een kleine bijdrage over deze bommenwerper op de website.) We will remember them…
De Britse bommenwerper stortte 2 minuten later (03.17u) neer in Olmen-Heivoort en plofte frontaal met de neus tegen de grond. Het gecrashte toestel vatte onmiddellijk vuur. De bemanning kon zich niet meer redden uit het vliegtuig en alle inzittenden kwamen bij de crash om het leven.... Hun lichamen werden, samen met de restanten van het vliegtuig, geborgen door de Duitsers. De bemanningsleden werden ter plaatse, op het toenmalige kerkhof van Olmen begraven.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog stortte een tiental vliegtuigen neer op het grondgebied van de gemeente Balen en deelgemeente Olmen. Tot op heden werden een zevental van deze toestellen met zekerheid geïdentificeerd. 1 toestel van de Duitse Luftwaffe, 1 bommenwerper van de United States Army Air Force (USAAF) en 5 toestellen van de Royal Air Force (RAF). Bij de verschillende crashes lieten 25 vliegeniers van verschillende nationaliteiten het leven: 2 Duitsers, 8 Amerikanen, 7 Canadezen en 8 Britten...
Vorig jaar werden, met dank aanThe Plane Hunters Research & Recovery Team Belgium vzw, een groot aantal brokstukken van deze crash in handgift overgedragen aan Team Balen Bevrijd. De stukken werden tijdens de jaren 1980-1990 opgegraven op de crashsite van de Wellington te Olmen en bleven sindsdien opgeborgen. Als blijvende herinnering aan deze dramatische gebeurtenis, zetten we deze stukken - samen met het noodlottige verhaal van het toestel en haar bemanning - om die reden nog eens in de kijker. (In april 2016 verscheen reeds een kleine bijdrage over deze bommenwerper op de website.) We will remember them…
De Crew van Wellington Z1316 QT-H
De bemanning van het tweemotorig vliegtuig bestond uit de volgende personen:
De bemanning van Wellington Z1316 QT-H behoorde tot het 142ste Squadron van de Royal Air Force en had als thuisbasis Grimsby in het graafschap Lincolnshire. In principe vloog het toestel met een crew van 5 personen, maar tijdens de missie van 30 juni 1942 en raid op de industriële infrastructuur van de Duitse stad Saarbrücken, werd de bemanning - die nog in opleiding was - bijgestaan door Pilot Officer George Hooper. Als ervaren piloot, en enige Canadees in het toestel, stond hij tijdens de raid Sergeant Pilot Kenneth McLennan en zijn nieuwe crew bij.
Voor de bemanning van Kenneth McLennan was het wellicht de eerste maal dat zij samen een missie uitvoerden onder commando van het 142ste Squadron.
Die nacht stegen maar liefst 291 vliegtuigen op om het doelwit te bombarderen. 9 toestellen van de bombardementsgroep (waaronder 3 Wellingtons, 2 Lancasters, 2 Halifaxes en 2 Sterlings) keerden uiteindelijk niet meer terug naar hun thuisbasis. Eén daarvan was Wellington Z1316 QT-H. Het genoemde toestel was één van de tien Wellingtons van het 142ste Squadron die deelnamen aan de aanval op Saarbrücken.
Een crash met zware menselijke gevolgen...
De impact van de crash te Olmen-Heivoort was enorm en de voltallige bemanning van Wellington Z1316 QT-H kwam daarbij om het leven. De zeskoppige crew had immers geen enkele kans meer gekregen om het toestel te verlaten.
De zes bemanningsleden werden aanvankelijk in een collectief graf begraven op het oude kerkhof van Olmen, vlakbij de toegangspoort van de begraafplaats. Een gedenkplaat op de huidige begraafplaats van Olmen herinnert nog steeds aan deze crash en de omgekomen bemanningsleden.
In het jaar 1953 werden de stoffelijke overschotten overgebracht naar de Canadese Militaire Begraafplaats te Adegem in Oost-Vlaanderen (Adegem Canadian War Cemetery). Ook in Adegem werden de zes bemanningsleden begraven in een collectief graf, maar kregen ze wel een aparte grafsteen. De zes mannen vonden een laatste rustplaats in Blok 1. AA - Graf 2-7.
We will remember them...
De bemanning van het tweemotorig vliegtuig bestond uit de volgende personen:
- Ronald Ernest Edward Bedford: Sergeant - Observer, Service Number 1331222, 20 jaar, afkomstig uit Stanmore-Middlesex;
- Richard Henry Foster: Sergeant - Observer, Service Number 1332676, 21 jaar, afkomstig uit Paddington-Londen;
- George Camps Hooper: Pilot Officer, Service Number J/16717, RCAF, 22 jaar, afkomstig uit Winnipeg, Manitoba
- Kenneth McLennan: Sergeant - Pilot, Service Number 1368804, 18 jaar, afkomstig uit Edinburgh;
- Harold Alfred Oates: Sergeant - Air Gunner, Service Number 1315757, 19 jaar, afkomstig uit Oxford;
- Richard Frances Stainforth: Sergeant - Wireless Operator en Air Gunner, Service Number 1266055, 21 jaar, afkomstig uit Mitcham (londen), Surrey.
De bemanning van Wellington Z1316 QT-H behoorde tot het 142ste Squadron van de Royal Air Force en had als thuisbasis Grimsby in het graafschap Lincolnshire. In principe vloog het toestel met een crew van 5 personen, maar tijdens de missie van 30 juni 1942 en raid op de industriële infrastructuur van de Duitse stad Saarbrücken, werd de bemanning - die nog in opleiding was - bijgestaan door Pilot Officer George Hooper. Als ervaren piloot, en enige Canadees in het toestel, stond hij tijdens de raid Sergeant Pilot Kenneth McLennan en zijn nieuwe crew bij.
Voor de bemanning van Kenneth McLennan was het wellicht de eerste maal dat zij samen een missie uitvoerden onder commando van het 142ste Squadron.
Die nacht stegen maar liefst 291 vliegtuigen op om het doelwit te bombarderen. 9 toestellen van de bombardementsgroep (waaronder 3 Wellingtons, 2 Lancasters, 2 Halifaxes en 2 Sterlings) keerden uiteindelijk niet meer terug naar hun thuisbasis. Eén daarvan was Wellington Z1316 QT-H. Het genoemde toestel was één van de tien Wellingtons van het 142ste Squadron die deelnamen aan de aanval op Saarbrücken.
Een crash met zware menselijke gevolgen...
De impact van de crash te Olmen-Heivoort was enorm en de voltallige bemanning van Wellington Z1316 QT-H kwam daarbij om het leven. De zeskoppige crew had immers geen enkele kans meer gekregen om het toestel te verlaten.
De zes bemanningsleden werden aanvankelijk in een collectief graf begraven op het oude kerkhof van Olmen, vlakbij de toegangspoort van de begraafplaats. Een gedenkplaat op de huidige begraafplaats van Olmen herinnert nog steeds aan deze crash en de omgekomen bemanningsleden.
In het jaar 1953 werden de stoffelijke overschotten overgebracht naar de Canadese Militaire Begraafplaats te Adegem in Oost-Vlaanderen (Adegem Canadian War Cemetery). Ook in Adegem werden de zes bemanningsleden begraven in een collectief graf, maar kregen ze wel een aparte grafsteen. De zes mannen vonden een laatste rustplaats in Blok 1. AA - Graf 2-7.
We will remember them...
Een blik op de stukken
Hierna volgt alvast een impressie van de brokstukken die op de crash locatie werden teruggevonden op het einde van de jaren 1980 en begin van de jaren 1990. Enkele beelden zeggen immers meer dan 1.000 woorden...
Hierna volgt alvast een impressie van de brokstukken die op de crash locatie werden teruggevonden op het einde van de jaren 1980 en begin van de jaren 1990. Enkele beelden zeggen immers meer dan 1.000 woorden...
Heeft u nog foto's, documenten of informatie over deze crash? Aarzel niet om ons te contacteren via het contactformulier! We spreken heel graag een keer af om een kopij te maken in het kader van een aankomende publicatie. Dank bij voorbaat.
Bronnen
BALEN, Archief en Documentatie Team Balen Bevrijd, Dossier over Wellington Z1316 QT-H.
Balen Bevrijd, Object van de maand april 2019, (https://www.balenbevrijd.com/april-2016.html).
BALEN, Fotocollectie en thematische dozen Erfgoed Balen.
BALEN, Gemeentearchief Balen.
CHORLEY, W.R., Royal Air Force, Bomber Command losses of the Second World War, Volume 3, Aircraft and crew losses 1942, Hinckley, 2006, 168.
Commonwealth War Graves Commission (CWGC), 2024 (www .cwgc.org).
DE DECKER, C. en ROBA, J.L., RAF-Bommenwerpers boven België, 1942-1943, Erpe, 1996, 5-6.
GOVAERTS, W., Nachtspook van Sint-Truiden, De biografie van Heinze Schnaufer en zijn bemanning, Erpe, 2007.
FELLGIEBEL, W.P., The Bearers of the Knight's Cross of the Iron Cross 1939–1945 — The Owners of the Highest Award of the Second World War of all Wehrmacht Branches, Friedberg, 2000.
FOREMAN, J., MATTHEWS, J. en PARRY, S., Luftwaffe Nightfighter victory claims, 1939-1945, Walton-on-Thames, 2004, 52.
HINCHLIFFE, P., Schnaufer, Ace of diamonds, Charleston, 1999.
Luchtvaartgeschiedenis België, 2024 (www .bahavzw.be).
SCUTTS, J., German Night Fighter Aces of World War 2, Oxford, 2000.
SMOLDERS, F., Olmen tijdens de Tweede Wereldoorlog, Olmen, 1989, 41-45.
Dankwoord
Met expliciete dank aan The Plane Hunters Research & Recovery Team Belgium vzw (www.planehunters.be) en dhr. B. Ceulaers voor de overdracht van de stukken aan Team Balen Bevrijd. Dankjewel dat wij ook deze stukjes lokale luchtvaart- én oorlogsgeschiedenis een blijvende toekomst mogen geven!
BALEN, Archief en Documentatie Team Balen Bevrijd, Dossier over Wellington Z1316 QT-H.
Balen Bevrijd, Object van de maand april 2019, (https://www.balenbevrijd.com/april-2016.html).
BALEN, Fotocollectie en thematische dozen Erfgoed Balen.
BALEN, Gemeentearchief Balen.
CHORLEY, W.R., Royal Air Force, Bomber Command losses of the Second World War, Volume 3, Aircraft and crew losses 1942, Hinckley, 2006, 168.
Commonwealth War Graves Commission (CWGC), 2024 (www .cwgc.org).
DE DECKER, C. en ROBA, J.L., RAF-Bommenwerpers boven België, 1942-1943, Erpe, 1996, 5-6.
GOVAERTS, W., Nachtspook van Sint-Truiden, De biografie van Heinze Schnaufer en zijn bemanning, Erpe, 2007.
FELLGIEBEL, W.P., The Bearers of the Knight's Cross of the Iron Cross 1939–1945 — The Owners of the Highest Award of the Second World War of all Wehrmacht Branches, Friedberg, 2000.
FOREMAN, J., MATTHEWS, J. en PARRY, S., Luftwaffe Nightfighter victory claims, 1939-1945, Walton-on-Thames, 2004, 52.
HINCHLIFFE, P., Schnaufer, Ace of diamonds, Charleston, 1999.
Luchtvaartgeschiedenis België, 2024 (www .bahavzw.be).
SCUTTS, J., German Night Fighter Aces of World War 2, Oxford, 2000.
SMOLDERS, F., Olmen tijdens de Tweede Wereldoorlog, Olmen, 1989, 41-45.
Dankwoord
Met expliciete dank aan The Plane Hunters Research & Recovery Team Belgium vzw (www.planehunters.be) en dhr. B. Ceulaers voor de overdracht van de stukken aan Team Balen Bevrijd. Dankjewel dat wij ook deze stukjes lokale luchtvaart- én oorlogsgeschiedenis een blijvende toekomst mogen geven!